کلید مینیاتوری چیست ؟ معرفی انواع و نحوه نصب آن

یکی از پابه ترین و مهم تربن تجهیزات برق کلید مینیاتوری است که اصولا بسیاری از افراد آن را دیده اند و لی نمی دانستند که این ها کلید مینیاتوری هستند. چه زمانی به سراغ استفاده ار این کبید ها می روند؟ زمانی که نیاز به حفاظت از لپازم برقی یا قطع برق باشد. کلید های مینیاتوری، کوچک شده یک تجهیز مهم برق هستند که در بخش مصرف کننده برای مدیریت جریان برق به کار می رود. در ادامه با ما همراه باشید تا به  پاسخ  مواردی همچون سوال کلید مینیاتوری چیست؟ انواع آن چه می باشد و… برسید.

کلید مینیاتوری چیست؟

کلید مینیاتوری به یک دسته از بریکر ها یا قطع کننده ها در تجهیزات برق صنعتی فشار ضعیف ، کلید مینیاتوری یا  MCB که مخفف کلمه Miniature Circuit Breaker است می گویند. از کلید های مینیاتوری، برای تقسیم جریان بین مصرف کنندگان و حفاظتشان نسبت به اضافه بار و اتصال کوتاه استفاده می کنند. اگر بخواهیم بگوییم، این کلید ها در صنعت برق دارای سابقه طولانی هستند و عملکرد بازگشت پذیر این کلید ها در هنگام خطا، یکی از مهم ترین مزیت های این کلید ها به شمار می آید. این نوع کلید ها نوعی کلید اتوماتیک یا کامپکت نیز می توان به شمار آورد که قابل تعمیر شدن به هیج عنوان نیستند.

کلید های مینیاتوری در واقع از اجزای بسیار ریزی درست شده اند که همه اجزا در یک محفظه پرس شده اند و در صورت خرابی هر قسمت، مجبور به تعویض کل کلید هستیم. این کلید ها برای سیستم های سه فاز و تک فاز ساخته شده اند و رنج جریانی که پوشش می دهند رنج بین 1 الی 125 آمپر است. قدرت قطع کلید های اتوماتیک نسبت به کلید های مینیاتوری بیشتر است و رنح قدرت قطع کلید های مینیاتوری بین 4.5 الی 10 می باشد. این کلید ها تجهیزات جانبی ندارند و تنها تجهیز جانبی که می توان از ان نام برد، کنتاکت کمکی است که در کنار کلید نصب می شود.

اجزای تشکیل دهنده کلید مینیاتوری

این کلید دارای اجزای درشت و ریزی می باشد که از مهم ترین اجزا ان می توان به دو مورد سیم پیچ آن و بی متال اشاره کرد که به وسیله این دو ساختار امکان حفاظت از در برابر اضافه بار به وجود می آید. این به این معناست که در هنگام اضافه بار، به دلیل گرمایی که وحود دار، بی متال تغییر شکل داده و در نهایت سبب قطعی برق می شود. کار سیم پیج نیز، تشخیص اتصال کوتاه است.

در کلید مینیاتوری یک بخشی به اسم جرقه گیر است که در داخل کلید مینیاتوری به همراه عایق ها قرار دارد و کار آن جلوگیری از ایجاد شدن جرقه های بزرگ در هنگام کلید زنی است. تمامی این سه بخش گفته در کنار  قطعاتی همچون فنر، پین،ترمینال، ضامن و … به صورت وکیوم شده در یک فضای کوچک که قرار دارند که امکان باز کردن و تعمیر کردن آن وجود ندارد.

مشخصات کلید مینیاتوری

یک سری موارد بر روی کلید مینیاتوری که درج شده اند که به شرح زیر می باشند:

• نوع جریان کلید مینیاتوری
• مدل کلید مینیاتوری(در هر برند متفاوت است)
• تیپ یا تایپ کلید مینیاتوری
• رنج جریان نامی کلید مینیاتوری (جریان قابل تحمل)
• رنج ولتاژ نامی کلید مینیاتوری (ولتاژ قابل تحمل)
• نقشه شماتیک کلید مینیاتوری
• قدرت قطع کلید مینیاتوری
• علامت استاندارد یا کد استاندارد IEC
• لوگو برند کلید مینیاتوری

انواع کلید مینیاتوری

این کلید ها دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به معرفی هر کدام و کاربرد هایشان خواهیم پرداخت.

بر اساس تعداد فاز

شبکه برق فشار یا سه فاز یا تکفاز می باشد، به همین علت نیز کلید های مینیاتوری برای محدودهی یک الی سه فاز به همراه یک سیم نول به کار می روند.

 بر اساس رنج ولتاژ

این کلید ها دارای دامنه ولتاژ برای DC و AC هستند. مثلا برای رنج AC در مود سه فاز در محدوده 380 تا 440 ولت و  تکفاز در رنج بین 200 تا 240 ولت می باشند.

بر اساس نوع جریان

سیستم های الکتریکی با دو نوع جریان کار می کنند و ان دو جریان DC و AC می باشند. در نتیجه یرای محافظت دو نوع مینیاتوری جریان برق متناوب و جریان برق مستقیم  داریم.

بر اساس تعداد پل

این نوع از دسته بندی های کلید مینیاتوری بر اساس تعداد پل ها می بشد.  تعداد پل هایی که یک کلید مینیاتوری دارد، از یک الی چهار پل می باشد. علاوه بر این ،‌ما دو نوع دیگر داریم. این دو کلید مینیاتوری کلید مینیاتوری سه پل بعلاوه نول و کلید مینیاتوری تک پل بعلاوه نول است. در این دو مدل همانند مدل های دو پل و چهار پل،‌دیگر حفاظتی روی نول ها نیست و امکان اینکه آن را جدا از یک پل به حساب آوریم نیست.

 بر اساس دامنه جریان

کلید های مینیاتوری نمی تواند همه رنج ها را با توج به بازه وسیع جریانی که دارد، پوشش دهد. به همین دلیل آن ها با مقادیری که استاندارد هستند، تعریف شده اند. این مقادیر از 1، 2، 4، 6، 10، 16 ، 20، 25، 32، 40، 50، 63، 80، 100، 125 و 150 آمپر. می باشند.

 بر اساس دامنه قدرت قطع

یک مولفه مهم در بریکر ها، قدرت قطع می باشد. در نتیجه هرچه قدرت قطع یک کلید بالاتر باشد، قابلیت کلید مینیاتوری در هنگام خطا برا محافظت از تجهیز پایین دستی کلید  خود بالاتر می باشد. حال قدرت قطع به چه معناست؟ قدرت قطع یعنی کلید توانایی قطع جریان اتصال کوتاه عبوری از مدار را دارد.

قدرت قطع در بریکر ها یک مؤلفه مهم است. هرچه میزان قدرت قطع یک کلید بالاتر باشد؛ توانایی کلید در زمان خطا به منظور حفاظت از خود و تجهیز پایین دستی کلید، بالاتر است. قدرت قطع یعنی نمایش توانایی کلید در قطع جریان اتصال کوتاه عبوری از مدار. قدرت قطع کلیدهای مینیاتوری همانند کلید مینیاتوری هیوندای عموماً 4.5، 6 و 10 کیلو آمپر می‌باشد.

بر اساس منحنی کار (تیپ کاری)

کلید های مینیاتوری مانند کلید اتوماتیک ال اس به بارهای مصرفی توجه ویژه ای دارند و انتخاب کردن آن می تواند تابعی از نوع بارهای مصرفی باشد. این موصوع به میزان حساسیتی که کلید دارد مرتبط است و آن را با تیپ های منحتی کار می شناسند. این تیپ های کاری شامل 5  دسته هستند که به شرح زیر می باشند:

1. تیپ C یا کند کار
2. تیپ B یا تند کار
3. لید مینیاتوری تیپ K یا قدرت
4. کلید مینیاتوری تیپ D یا ترانسفورماتوری
5. کلید مینیاتوری تیپ Z یا تیپ بسیار حساس

فرق کلید مینیاتوری با فیوز مینیاتوری

نحوه انتخاب کلید مینیاتوری

در زمان انتخاب کلید مینیاتوری همچون کلید مینیاتوری پارس فانال لازم است تا از مواردی همانند اطلاعات فنی مصرف کنندگان شبکه برق و موارد محیطی کارگاه اطلاع داشته باشید. در ادامه به معرفی مولفه های لازم در هنگام انتخاب این کلید خواهیم پرداخت.

1. مشخص کردن نوع جریان
2. مشخص کردن میزان ولتاژ
3. مشخص کردن تعداد پل ها
4. مشخص کردن فاز های ورودی به کلید
5. انتخاب کردن جریان نرمال برای جریان کاری کلید با در نظر گرفتن دمای محیط
6. مشخص کردن تیپ کلید مینیاتوری

کاربرد کلید مینیاتوری

فیوز مینیاتوری یک سری کاربرد هستند که در ادامه به بیان این کاربرد ها خواهیم پرداخت

1. حفاظت کردن در برابر اضافه جریان: یکی از مسائلی که باعث  سوختن تجهیزات پایین دستی و یا از کار افتادگی می شود، نبودن حفاظتی در مقابل اضافه جریان در مدار است. اضافه بار یا اضافه جریان به دلایل گوناگون ایجاد می شود. به عنوان مثال ایراد و یا استهلاک در سیم پیچی یک الکتروموتور موجب بالا رفتن حرارت موتور می شود و در آخر به اضافه جریان منتهی می شود. کلید مینیاتوری در صورتی که. جریان نامی کمتر از جریان خروجی باشد،‌عمل قطع را انجام می دهد.
2. حفاظت در برابر اتصال کوتاه: اگر در مدار اتصال کوتاه رخ دهد مانند اتصال فاز به نول که در این هنگام کلید مینیاتوری بدون اتلاف وفت، عمل قطع را انجام می دهد تا از آسیب رسیدن به بخش های دیگر جلوگیری نماید. در مکان هایی که سیم ها بر روی کار نصب شده باشند یا در محیط های گرم سیم کشی انجام شده باشد، احتمال رخ دادن اتصال کوتاه بسیار بالا می رود و در اینجا برای جلوگیری از وقوع این اتفاق، کلید های مینیاتوری وارد عمل می شوند.
3. ایجاد انشعاب حفاظت شده: به وسیله کلید های مینیاتوری، از انشعاب هایی از سه فاز در یک مدار یا یک فاز در مدار تک فاز می گیرید،‌محافظت نمایید.

نحوه نصب کلید مینیاتوری

برای نصب کلید مینیاتوری تک فاز و سه فاز دو راه حل وجود دارد که در ادامه به معرفی هرکدام خواهیم پرداخت.

نحوه نصب فیوز مینیاتوری سه فاز

فرض کنید که دارای یک کنتور 32 امپز سه فاز هستید. نصب این فیوز ها مشابه نصب فیوز های تک فار می باشد. در اولین قدم وارد برق سه فاز با حفظ نکات ایمنی وارد تابلو مستقیم سه فاز ما می شود. سپس برای اینکه سیستم ما نسبت به نشتی جریان حساس باشد، وارد کنترل فاز سه فاز می شود. خروجی مربوط به کلید محافظ جان سه فاز به دو قسمت تقسیم می شود. سیم فاز به صورت تک فاز بین انشعابات  بسته به نوع مصرف کننده تقسیم می شود و محددا از طریف کلید های مینیاتوری انتخاب شده، مدیریت می شود. به ترمینال انشعابی سیم نول منتقل می شود و در نهایت بین مصرف کنندگان توزیع می شود.

نحوه نصب فیوز مینیاتوری تک فاز

برای نصب این کلید ها با فرض بر این که شما داری یک انشعاب 32 آمپر از برق شبکه را دارید و همچنین داریا سیستم ارتینگ هستید کار را پیش می بریم. باید انتخاب کابل ها و سیم ها مطابق با قوانبن استاندارد باشد. شما یک کابل ۳ رشته شامل ارت، نول و فاز داری که از محل کنتور به داخل محور کشیده شده است. فیوز کابل ورودی به باکس مینیاتوری یا باید دو پل باشد و با تک پل و بعد از کلید های محافظ جان قرار می گیرند.

جریان کلید مینیاتوری ورودی برابر با حداکثر میزان جریان دریافتی از شبکه می باشد. سیم های خارج شده از کلید محافظ جان که شامل نول و فاز می باشد برای تقسیم کردن بین مصرف کنندگان توزیع می شود. مستقیما سیم ارت به همراه سیم نول برای مصرف کنندگان ارسال می شود. اما سیم فاز با انشعابات گونانگون تقسیم می شود و مجددا بر اساس مقدار مصرف کنندگام، وارد فیوزهای مینیاتوری می شود.

معرفی و بررسی برندهای معتبر کلید مینیاتوری (MCB)

کلیدهای مینیاتوری یا Miniature Circuit Breaker (MCB) یکی از پرکاربردترین تجهیزات حفاظتی در شبکه‌های توزیع و تابلوهای برق خانگی و صنعتی هستند. وظیفه اصلی آن‌ها محافظت از مدار در برابر اضافه‌بار و اتصال کوتاه است. این کلیدها جایگزین فیوزهای ذوب‌شونده قدیمی شده‌اند و با عملکرد سریع و ایمن، از آسیب به کابل‌ها، دستگاه‌ها و مصرف‌کننده‌های الکتریکی جلوگیری می‌کنند. در ادامه، ده برند برتر کلید مینیاتوری در بازار جهانی و ایران را معرفی می‌کنیم.

🔹 1. Siemens (زیمنس)

زیمنس در حوزه تجهیزات حفاظتی همیشه پیشرو بوده است. کلید مینیاتوری زیمنس در سری‌های 5SL، 5SY و 5SJ6 تولید می‌شوند.

این کلیدها دارای منحنی عملکردی B، C و D هستند که به‌ترتیب برای مصارف خانگی، صنعتی و موتوری به‌کار می‌روند.

زیمنس با استفاده از طراحی بدنه مقاوم و اتصالات نقره‌ای، عمر الکتریکی بالایی ارائه می‌دهد. ویژگی شاخص آن‌ها ایمنی بالا، عایق‌بندی مناسب و افت حرارتی کم است.

در بازار ایران، کلیدهای سری 5SL از محبوب‌ترین محصولات این شرکت به‌ویژه در پروژه‌های ساختمانی و تابلوهای توزیع هستند.

🔹 2. Schneider Electric (اشنایدر)

اشنایدر از برندهای پرآوازه در زمینه تجهیزات حفاظت مدار است. کلید مینیاتوری اشنایدر در دو سری Acti9 و Easy9 عرضه می‌شوند.

سری Acti9 مخصوص پروژه‌های صنعتی و حساس طراحی شده و از فناوری VisiSafe برای اطمینان از جداسازی کامل مدار هنگام قطع بهره می‌برد.

سری Easy9 نسخه اقتصادی‌تر این کلیدهاست و برای مصارف مسکونی کاربرد دارد.

اشنایدر در بحث ایمنی، عمر عملکردی و قابلیت مانیتورینگ شرایط مدار از پیشرفته‌ترین برندهای دنیا محسوب می‌شود.

🔹 3. ABB (ای‌بی‌بی)

کلیدهای مینیاتوری ABB در سری‌های S200 و SH200 تولید می‌شوند.

این محصولات به‌دلیل طراحی دقیق، عملکرد سریع در مقابل اتصال کوتاه و تحمل حرارتی بالا شهرت دارند.

از ویژگی‌های برجسته ABB می‌توان به قابلیت نصب جانبی تجهیزات جانبی (Auxiliary) مانند کنتاکت کمکی و فیوز شنت اشاره کرد.

این کلیدها گزینه‌ای مطمئن برای حفاظت مدارهای صنعتی و اتوماسیونی هستند.

🔹 4. LS Electric (ال اس)

LS Electric که سابقاً LG Industrial Systems نام داشت، با سری‌های BKN، BKD و BKH وارد بازار کلیدهای مینیاتوری شده است.

این محصولات با قیمت مناسب، طراحی زیبا و کیفیت قابل قبول شناخته می‌شوند.

کلید مینیاتوری LS دارای رده ولتاژ تا 415 ولت و جریان نامی تا 63 آمپر هستند و معمولاً همراه با تابلوهای برق ساختمانی و نیمه‌صنعتی استفاده می‌شوند.

این برند از نظر اقتصادی گزینه‌ی بسیار قابل‌قبولی در بازار ایران به‌شمار می‌آید.

🔹 5. Mitsubishi Electric (میتسوبیشی الکتریک)

این برند ژاپنی با تولید سری‌های BH و CP، دقت و دوام بالایی ارائه می‌دهد.

کلیدهای مینیاتوری میتسوبیشی دارای مکانیزم قطع سریع و سیستم جرقه‌گیر پیشرفته‌اند که در برابر قوس الکتریکی مقاومت بالایی دارد.

از مزایای آن‌ها پایداری حرارتی، طول عمر زیاد و عملکرد دقیق در بازه دمایی وسیع (-20 تا +60 درجه) است.

در صنایع ژاپن و پروژه‌های حساس اتوماسیون کاربرد گسترده دارند.

🔹 6. Fuji Electric (فوجی الکتریک)

کلیدهای مینیاتوری فوجی در سری‌های CP و EG عرضه می‌شوند.

ویژگی بارز آن‌ها تحمل جریان نشتی پایین، دقت تریپ بالا و عملکرد آرام است.

این برند برای مدارهای کنترل، تابلوهای فرمان و تجهیزات دقیق توصیه می‌شود.

فوجی به‌ویژه در صنایع نفت، پتروشیمی و محیط‌های مرطوب عملکرد مناسبی دارد.

🔹 7. Hyundai (هیوندای)

هیوندای الکتریک با سری HGB و HGP کلیدهای مینیاتوری باکیفیتی تولید می‌کند.

این محصولات دارای ظرفیت قطع بالا تا 10kA، طراحی مستحکم و نصب آسان هستند.

کلید مینیاتوری هیوندای در پروژه‌های ساختمانی، تجاری و صنعتی کاربرد فراوان دارند و یکی از گزینه‌های محبوب بازار ایران محسوب می‌شوند.

🔹 8. Pars Fanal (پارس فانال)

پارس فانال با تکیه بر فناوری روز و مهندسی دقیق، کلید مینیاتوری پارس فانال خود را در سری PF-MCB عرضه می‌کند.

این محصولات دارای منحنی‌های استاندارد B و C بوده و از نظر عملکرد قابل‌مقایسه با برندهای خارجی هستند.

قیمت مناسب، خدمات پس از فروش داخلی و سازگاری کامل با تابلوهای زیمنس و اشنایدر از مزیت‌های اصلی آن است.

پارس فانال سهم خوبی از بازار داخلی کلیدهای حفاظتی ایران را به خود اختصاص داده است.

🔹 9. CHINT Electric (چینت)

کلید مینیاتوری چینت در سری‌های NB1 و NXB تولید می‌شوند و به دلیل قیمت اقتصادی، کیفیت قابل قبول و نصب آسان بسیار پرفروش‌اند.

محصولات چینت از استاندارد IEC 60898 تبعیت می‌کنند و در نسخه‌های تک‌پل تا چهارپل عرضه می‌شوند.

در پروژه‌هایی با بودجه محدود، این برند گزینه‌ای مناسب و قابل اعتماد است.

🔹 10. HIMEL (هیمل)

هیمل زیرمجموعه گروه جهانی اشنایدر الکتریک است و کلیدهای مینیاتوری آن در سری HDM و HDB تولید می‌شوند.

این کلید مینیاتوری هیمل  دارای بدنه مقاوم، رله حرارتی دقیق، و ظرفیت قطع بالا تا 10kA هستند.

هیمل در طبقه برندهای اقتصادی با کیفیت بالا قرار می‌گیرد و برای پروژه‌های تجاری و ساختمانی گزینه‌ای به‌صرفه و مطمئن است.

⚙️ جمع‌بندی

در انتخاب کلید مینیاتوری مناسب باید به میزان جریان، کلاس تریپ (B/C/D)، ظرفیت قطع (Breaking Capacity) و شرایط محیطی نصب دقت شود:

• برای پروژه‌های ممتاز صنعتی: Siemens، Schneider، ABB
• برای گزینه‌های میان‌رده با ارزش خرید بالا: LS، Hyundai، Mitsubishi، Himel
• برای بازار ایران و پروژه‌های اقتصادی: Pars Fanal، CHINT

در نهایت، کیفیت، ایمنی و خدمات پس از فروش سه فاکتور کلیدی‌اند که برندهای فوق را در رده پرفروش‌ترین کلیدهای مینیاتوری در ایران و جهان قرار داده‌اند.

نتیجه گیری

یکی از تجهیزات برفی پر مصرف در بازار، کلید های مینیاتوری است که در برندهای مختلف با قیمت های متفاوت در بازار موجود می باشد. اکثر این فیوزها را فیوزهای چینی و یا تفلبی در بازار در بر می گیرد به همین علت مهم است که در هنگام خرید کلید مینیاتوری دقت لازم را داشته باشید و از مراکز معنبر اقدام به خرید کنید. قیمت کلید مینیاتوری بسته به نوع، برند و … متفاوت است. اگر قصد خرید این کلید ها در برند های گوناگون  را دارید می توانید با مشاورین ما  در  شرکت Iran LV تماس بگیرید و محصول مورد نیاز خود را با قیمت مناسب تهیه کنید.