در صنعت برق از انواع کلید ها استفاده می کنند که یکی از این کلید ها قطع کننده جریان می باشد. یکی از کاربردی ترین و محبوب ترین کلید های قطع کننده جریان، کلید اتوماتیک یا کامپت می باشد. حال کلید اتوماتیک چیست؟ کارایی این کلید به چه صورت است؟ چه رنج جریانی دارد؟ با ما همراه باشید تا در این مطالب با کلیت کلید اتوماتیک چیست آشنا شوید.

کلید اتوماتیک چیست؟

یکی از وسایل محافظتی، کلید اتوماتیک یا کمپت است که آن را  MCCB‌ که مخفف کلمه Molded Case Circuit Breaker است می نامند. وظیفه این کلید قطع و وصل ایمن و اتوماتیک به مدار می باشد. در مقابل خطاهای مداری مانند اضافه بار و اتصال کوتاه به علت آنکه از نوع رله های حرارتی الکتریکی است، استفاده می شود. در نهایت می توان گفت که کلید های اتوماتیک از ایجاد افت ولتاژ و کشیدن جریان بیش از حد در مصرف کننده جلوگیری می کنند. فضای کمی را با توجه به ابعاد کوچکی که دارند احاطه می کنند. رتج جریانی این کلید ها تا 1250 آمپر است و قابلیت تعمیر شدن ندارند.

ویژگی های کلید اتوماتیک

کلید های کمپت مانند کلید مینیاتوری ال اس دارای یک سری ویژگی هستند که در ادامه به معرفی این ویژگی ها خواهیم پرداخت.

بازه جریانی 25 تا 1600 آمپر

قدرت قطع تا 150 کیلوآمپر

قابلیت به‌­کارگیری رله­‌های الکترونیکی

دارای رله‌­های مغناطیسی و حرارتی قابل تنظیم

دارای مکانیزم تشخیص علت قطع شدن کلید

پارامترهای کلید اتوماتیک

کلید های اتوماتیک یا  MCCB‌، دارای پارامتر هایی هستند که معرف توانمندی هایی است که این کلید ها دارند. در ادامه به معرفی این پارامتر ها خواهیم پرداخت.

im : معرف جریان اتصال کوتاه می باشد. برای انتخاب رنج جریان ان اصولا رنجی بین 10 تا 15 برابر جریان نامی کلید را انتخاب می کنند. دلیل این کار این است که در صورت اتفاق افتادن جریان های هجومی، کلید اتوماتیک هنگامی احساس داشتن اتصال کوتاه دارد که این جریان تامین شده باشد.

in: این پارامتر معرف جریان نامی کلید می باشد. به این معنا که در کلید های اتوماتیک معرف جریانی می باشد که کلید تحت شرایطی که از قبل از فراهم شده است و تحت تاثیر آن جریان، می تواند فعالیت داشته باشد.

Icu : پارامتر قدرت قطع نهایی در کلید اتوماتیک یا کمپت است. این مشخصه به این معناست که کلید های کمپت تا چه اندازه قادر هستند تا بدون هرگونه آسیبی، میزان جریان اتصال کوتاه را قطع کنند.

Icm : این پارامتر، معرف قدرت نهایی کلید اتومات در وصل کردن جریان اتصال کوتاه است.

Ui: معرف بالاترین میزان ولتاژی که امکان دارد در سیستم ایجاد شود و کلید اتوماتیک قادر به تحمل آن می باشد.

رنج جریانی کلید اتوماتیک یا کمپت

این کلید ها در رنج جریانی متنوع، وسیعی و استانداردی طراحی و تولید می شوند. به عنوان مثال شما می توانید رنج جریانی بین بازه 20 آمپر تا 1600 آمپر را در کلید های کلید مینیاتوری پارس فانال ببینید. در مدل های ترمو مگنتیگ این رنج به گونه ای تعریف شده است که جریان هایی با اتصال کوتاه تا 50 کیلو آمپر را نیز قطع نماید.

انواع کلید اتوماتیک

کلید های اتوماتیک انواع مختلفی دارند که در ادامه به معرفی هر کدام خواهیم پرداحت و به شرح زیر می باشند:

1. کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم (Adjustable)
2. کلید اتوماتیک کمپکت غیر قابل تنظیم (فیکس)
3. کلید اتوماتیک کامپکت قابل تنظیم حرارتی مغناطیسی
4. کلید اتوماتیک هوایی ACB

1. کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم (Adjustable)

این نوع از کلید های اتوماتیک، قابلیت تنظیم جریان برخلاف کلید های اتوماتیم غیر قابل تنظیم را دارند.

2. کلید اتوماتیک کمپکت غیر قابل تنظیم (فیکس)

این نوع کلید ها برخلاف کلید اتوماتیک قابل تنظیم، قابلیت تنظیم جریان را ندارندو

3. کلید اتوماتیک کامپکت قابل تنظیم حرارتی مغناطیسی

در کلید های قابل تتظیم حرارتی مغناطیسی، امکان تنظیم کردن جریان بین 0.6، 0.8 و 1  با کمک رله های مغناطیسی  وجود دارد.

4. کلید اتوماتیک هوایی ACB

کلید قدرت هوایی یا کلید اتوماتیک هوایی، جزوی از دسته های کلید اتوماتیک یا کمپت فشار ضعیف می باشد. وظیفه این سری از کلید ها قطع اتوماتیک جریان با قدرت قطع زیاد و آمپراژ بالا می باشد. از وظایف دیگر این کلید ها می توان به استفاده کردن برای محافظت کردن از مدار الکتریکی اشاره کرد و این کار برای جلوگیری از صدماتی است که از در اثر اتصال کوتاه یا اضافه بار به وجود می آید. این سری از کلید ها رنج بین 630 تا 6300 آمپر را پشتیبانی می کنند.

معرفی و مقایسه برندهای معتبر کلید اتوماتیک در بازار جهانی و ایران

کلیدهای اتوماتیک (Automatic Circuit Breakers) از پرکاربردترین تجهیزات حفاظتی در تابلوهای برق فشار ضعیف هستند. این کلیدها برای محافظت از مدار در برابر اضافه‌بار (Overload)، اتصال کوتاه (Short Circuit) و گاه خطای نشتی جریان طراحی می‌شوند. عملکرد دقیق، عمر مکانیکی بالا و امکانات کنترلی پیشرفته از شاخصه‌های مهم انتخاب برند مناسب این تجهیزات است. در ادامه، با معرفی ده برند معتبر کلید اتوماتیک در سطح جهانی و ایران آشنا می‌شویم.

🔹 1. Siemens (زیمنس)

زیمنس یکی از بزرگ‌ترین برندهای تجهیزات حفاظتی دنیاست و کلیدهای اتوماتیک خود را در سه رده 3VA، 3VL و 3VT عرضه می‌کند.

ویژگی اصلی این کلید اتوماتیک زیمنس طراحی ماژولار، دقت بالا در حفاظت الکترونیکی، طول عمر زیاد و قابلیت اتصال به شبکه‌های هوشمند (PROFINET, Modbus, Ethernet) است. سری 3VA2 از پر‌فروش‌ترین مدل‌ها در ایران بوده و برای پروژه‌های صنعتی و ساختمانی ایده‌آل است.

🔹 2. Schneider Electric (اشنایدر الکتریک)

اشنایدر با سری‌های Compact NSX و NSXm در بازار کلیدهای اتوماتیک شناخته می‌شود.

این کلید اتوماتیک اشنایدر علاوه بر حفاظت دقیق، دارای سیستم Micrologic برای تنظیم هوشمند جریان تریپ و مانیتورینگ انرژی هستند. نسخه‌های جدید قابلیت ارتباط دیجیتال با شبکه را نیز دارند. اشنایدر یکی از برندهای پیشرو در اتوماسیون ساختمان و دیتاسنترها محسوب می‌شود.

🔹 3. ABB (ای‌بی‌بی – سوئیس/سوئد)

کلیدهای اتوماتیک ABB با سری Tmax XT شناخته می‌شوند؛ طراحی مستحکم و عملکرد بسیار پایدار، آنها را برای محیط‌های صنعتی سنگین مناسب کرده است.

واحد حفاظتی PR231/632 در این سری امکان تنظیم دقیق اضافه‌بار، زمین و اتصال کوتاه را فراهم می‌کند. قابلیت ارتباط مستقیم با سیستم‌های مانیتورینگ هوشمند (Smart Grid Ready) از نقاط قوت ABB است.

🔹 4. LS Electric (ال‌ اس)

برند LS Electric که زیرمجموعه گروه LG سابق است، کلید اتوماتیک ال اس خود را در سری ABS و ABN تولید می‌کند.

این محصولات با قیمت مناسب، کیفیت ساخت قابل قبول و طراحی فشرده، در ایران محبوبیت بالایی دارند. LS به‌ویژه در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی متوسط، جایگزین اقتصادی برندهای اروپایی است.

🔹 5. Mitsubishi Electric (میتسوبیشی الکتریک – ژاپن)

کلیدهای اتوماتیک میتسوبیشی با سری‌های NF و AE عرضه می‌شوند و معروف به دوام بالا و حفاظت مطمئن در شرایط دمایی سخت هستند.

واحد تریپ الکترونیکی آن‌ها دقت بالایی دارد و تحمل جریان اتصال کوتاه تا 100kA را پشتیبانی می‌کند. بسیاری از تابلوهای صنعتی و نیروگاهی شرق آسیا از این برند استفاده می‌کنند.

🔹 6. Fuji Electric (فوجی الکتریک – ژاپن)

فوجی با کلیدهای سری BW و SA شناخته می‌شود که در رنج جریان‌های 32 تا 6300 آمپر تولید می‌گردند.

این برند به‌دلیل کیفیت عایقی بالا و مقاومت در محیط‌های مرطوب و شیمیایی شناخته شده است. فوجی گزینه‌ای قابل اعتماد برای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی به‌شمار می‌آید.

🔹 7. Hyundai Electric (هیوندای)

کلید اتوماتیک هیوندای در سری‌های HGM و HGP تولید شده و از نظر کیفیت عملکرد در سطح برندهای متوسط رو‌به‌بالا قرار دارند.

دارای رله الکترونیکی میکروپروسسوری با قابلیت تنظیم چندمنظوره هستند. طراحی کشویی، مقاومت بالا در برابر قوس الکتریکی و طول عمر زیاد از ویژگی‌های شاخص آن است.

🔹 8. Pars Fanal (پارس فانال)

پارس فانال با هدف بومی‌سازی فناوری کلیدهای حفاظتی، کلید اتوماتیک پارس فانال مطابق با استاندارد IEC 60947 در محدوده 100 تا 4000 آمپر تولید می‌کند.

این محصولات به دلیل قیمت مناسب، خدمات پس از فروش داخلی و تطبیق ابعادی با برندهای اروپایی، در پروژه‌های برق توزیع، صنعتی و ساختمانی بسیار کاربرد دارند.

🔹 9. CHINT Electric (چینت)

چینت یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تجهیزات برق در آسیاست و سری کلیدهای NM1، NM8 و NA1 را ارائه می‌دهد.

این برند با ترکیب کیفیت قابل قبول، مقاومت الکتریکی مناسب و قیمت رقابتی، انتخاب اول پروژه‌های اقتصادی در ایران است. کلید اتوماتیک چینت سری NA8 آن دارای رله‌های هوشمند با پشتیبانی از Modbus RTU برای اتوماسیون تابلو است.

🔹 10. HIMEL (هیمل)

برند هیمل بخشی از گروه Schneider Electric است و به‌عنوان گزینه‌ای اقتصادی با کیفیت اروپایی شناخته می‌شود. کلید اتوماتیک هیمل سری کلیدهای DHH و DHM آن دارای طراحی ماژولار، رله الکترونیکی دیجیتال و قابلیت نصب در تابلوهای کشویی هستند. استانداردهای IEC، CE و CCC در ساخت آن رعایت شده و از نظر کیفیت، بین برندهای چینت و اشنایدر قرار می‌گیرد.

⚙️ جمع‌بندی تخصصی

در انتخاب برند کلید اتوماتیک باید به سطح پروژه، بودجه، شرایط محیطی و نیاز به مانیتورینگ هوشمند توجه شود:

• برای پروژه‌های صنعتی سنگین و حساس: Siemens، ABB، Schneider
• برای محیط‌های اقتصادی یا ساختمانی متوسط: LS، Hyundai، HIMEL، CHINT
• برای پروژه‌های داخلی با خدمات سریع‌تر: پارس فانال

در نهایت، رشد فناوری در کلید اتوماتیک به سمت هوشمندسازی و اتصال به شبکه‌های مانیتورینگ انرژی پیش می‌رود و برندهایی مانند زیمنس، ABB و اشنایدر در خط مقدم این تحول جهانی قرار دارند؛ در حالی که برندهایی نظیر Hyundai، LS، Pars Fanal و HIMEL با ترکیب قیمت اقتصادی و عملکرد مطلوب، جایگاه مستحکمی در بازار ایران به دست آورده‌اند.

تفاوت کلید اتوماتیک با کلید مینیاتوری

می توان گفت که کلید های مینیاتوری مانند کلید اتوماتیک هیوندای، نسخه کوچک شده کلید های اتوماتیک هستند. حال در ادامه با ما همراه باشید تا به تفاوت های بین این دو کلید حفاظتی بپردازیم:

• کلید های مینیاتوری نسبت به کلید های اتوماتیک دارای قدرت قطع کمتری هستند. رنج 10 کیلو آمپر قدرت قطع کلید های مینیاتوری می باشد و کلید های اتوماتیک تا 200 کیلو آمپر قدرت قطع دارند.
• کلید های مینیاتوری طول عمر کمتری نسبت به کلید های اتوماتیک دارند.
• کلید های اتوماتیک نسبت به کلید های مینیاتوری، حفاظت دقیق تری را دارند.
• امکان کنترل خودکار و از راه دور برای کلید های مینیاتوری فراهم نیست. برعکس این قابلیت را کلید های کمپت دارند.
• کلید های اتوماتیک یا کمپت، علاوه بر کاراریی در سیستم های فشار ضعیف در سیستم های فشار متوسط و زیاد نیز کارایی دارند. برعکس کلید های مینیاتوری این کارایی را ندارند چون تا حداکثر 100 امپر، رنج جریان آن می باشد.
• کلید های مینیاتوری بر خلاف کلید های اتوماتیک از قابلیت سه حالته بودن سوئیچ های کلید، بهره مند نیستند.
• کلید های اتوماتیک علاوه بر مصارف خانگی، در مصارف صنعتی نیز استفاده می شوند. اما سری کلید های مینیاتوری از این ویژگی محروم هستند و فقط مصرف خانگی دارند.

تفاوت کلید اتوماتیک با فیوز

در بالاتر در ارتباط با تفاوت کلید های اتوماتیک با کلید مینیاتوری چیست صحبت کردیم. حال سوال اینجاست که تفاوت این کلید ها با فیوز ها چیست؟ در ادامه به تفاوت های بین این دو خواهیم پرداخت.

• در فیوز ها فضایی برای کنتاکت های فرعی در نظر نگرفته شده است که از طریق آن بتوان وضعیت کلید ها را توسط چراغ سیگنال مشاهده نمود. برخلاف فیوز ها، این قابلیت را کلید های کمپکت یا اتوماتیک دارند.
• اگز زمانی روی مدار، یک اتصال کوتاه رخ دهد، باعث بسته شدن کلید اتوماتیک می شود که در فیوز ها اینگونه نیست.
• کلید اتوماتیک بر خلاف فیوز ها  که در زمان رخ دادن خطایی قطع می شوند، در این هنگام بلافاصله دوباره شروع به کار کردن می کنند.

نتیجه گیری

تا به اینجا مطلب در ارتباط با اینکه کلید اتوماتیک چیست صحبت کردیم. با ویژگی ها، رنج جریان و انوع آشنا شدیم و این کلید ها یک نوع وسیله حفاظتی هستند که تایک رنجی را تحت پوشش قرار می دهند. اگر قصد خرید کلید اتوماتیک را دارید می توانید با شماره تماس های در سایت شرکت Iran LV تماس بگیرید.