تفاوت رله شنت و آندر ولتاژ
در مطالب قبل در ارتباط با این موضوع که رله چیست، صحبت کردیم و به چه انواعی تقسیم می شود.رله آندر ولتاژ و رله شنت، ممکن است که یک سری شباهت ها بهم داشته باشند اما خب با توجه به کاربردها و عملکرد متفاوتی که دارند، متمایز از یکدیگر می باشند. به منظور حفاظت در مقابل جریان اضافه بار و اتصال کوتاه ، رله شنت مورد استفاده قرار می گیرد. این رله به سرعت با کنترل کردن جریان های زیاد واکنش نشان می دهد و مدار را به سرعت در صورت وقوع اتصال کوتاه، قطع می کند.
به منظور حفاظت در برابر اضافه ولتاژ و ولتاژ های زیاد، رله آندر ولتاژ مورد استفاده قرار می گیرد. این رله به مراتب موثر تر از رله شنت، با کاهش ولتاژ زنده عمل می کند. هر یک از این 2 رله گفته شده، کاربرد های خاص خود را با توجه به نیاز های مدار الکتریکی مورد استفاده دارند.
با توجه به تفاوت رله شنت و رله آندر ولتاژ ، انتخاب بین این دو باید با توجه به نیاز های مدار و با دقت انجام شود. این انتخاب درست باعث ایمنی مدار و بهبود عملکرد خواهد شد.
با این حال سوالی که پیش می آید این است که تفاوت رله شنت و آندر ولتاژ چیست. برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با این موضوع در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
رله شنت چیست؟
یکی از تجهیزات جانبی بسیار مهم برای کلید اتوماتیک کمپ، رله شنت می باشد که بریکر را به صورت مکانیکی در زمان اعمال نیرو به ترمینال های آن، قطع می کند. این نیرو نیاز به منبع خارجی دارد و نیرو تامین از داخل کلیک اتوماتیک نمی شود.
برای انتخاب رله شنت در ولتاژ های DC یا AC، در ابتدا باید به بررسی نوع کلید اتوماتیک موجود بپردازید تا رله آندر ولتاژ و رله شنت مناسب را با توجه به مشخصات آن تهیه کنید. رله شنت تریپ یا shunt trip، در مواقع رخ دادن خطا، برای قطع کردن کلید اتوماتیک استفاده می شود. این رله از داخل بریکر، خطاها را حس نمی کند و تشخیص آن از طریق یک منبع خارجی است.
برای مثال، در مواقعی که حادثه ای همانند حریق رخ دهد، حرارت آتش به وسیله سنسورهای حرارتی تشخیص داده می شود و سپس نیرویی توسط بویین رله فعال شده و در نتیجه بریکر قطع می شود. به همین علت رله برای تشخیص خطا، از یک منبع خارجی استفاده می کند و در نتیجه به درون بریکر وابسته نمی شود.
رله آندر ولتاژ چیست؟
به عنوان یک رله اتوماتیک، رله آندر ولتاژ می باشد که به مدار اصلی وصل می شود و در صورت قطع ولتاژ یا حد فقدان در مدار، کلید اتوماتیک را به صورت خودکار قطع می کند.
رله‌ها کجا نصب می‌شوند؟
به طور معمول رله آندر ولتاژ و رله شنت، در مکان های اختصاصی در داخل کلید اتوماتیک نصب می شوند. به صورت کلی، کلید های اتوماتیک یا بریکر ها امکان نصب یک یا دو رله را فراهم می کنند. اگر به تعداد بیشتری از رله نیاز داشته باشیم، می توانیم درخواست تولید بریکر ها متناسب با نیاز های ما و به صورت سفارشی را بدهیم.
ساختار و عملکرد رله‌ها چگونه است؟
از یک واحد قطع و یک سیم پیچ قطع، رله شنت تشکیل می شود که برای قطع الکترومغناطیسی و حرارتی استفاده می شود. به سیم پیچ رله شنت تریپ، ولتاژ تعیین شده اعمال می شود و جریان به وسیله بریکر قطع می شود. در زمان های اضطراری، یک نیروی الکتریکی توسط رله شنت اعمال می شود که منجر به قطع شدن کلید های اتوماتیک می شود تا از آسیب رسیدن به تجهیزات و افراد، جلوگیری کند. به عنوان یک وجهه حفاظتی برای بریکر، این رله عمل می کند و قابلیت کنترل کردن از راه دور بریکر را فراهم می کند.
تفاوت رله شنت و رله آندر ولتاژ چیست؟
هرکدام از رله آندر ولتاژ و رله های شنت، ویژگی و قابلیت های منحصر به فرد دارند که بسته به نیاز هایی که مدار دارد، انتخاب می شوند. در ادامه به بیان این ویژگی ها و تفاوت رله شنت و آندر ولتاژ خواهیم پرداخت.
- همانطور که در بالاتر نیز اشاره کردیم رله شنت ها یک نوع تجهیز الکتریکی می باشند که نحوه عملکردشان با اعمال نیرو فوری است و با اعمال نیرو به بخش مکانیکی بریکر و باز کردن آن، موجب قطع شدن جریان می شوند. در نتیجه این رله برای اعمال نیرو به بریکر، به یک نوع نیرو خارجی احتیاج دارد تا در نهایت کنترل ولتاژ تغذیه را بر عهده بگیرد.
- بعد از باز شدن یا قطع دستگاه سوئیچینگ، کنتاکت های باز رله شنت، موجب قطعی حتمی ولتاژ تغذیه می شوند. عمدتا برای باز کردن دستگاه سوئیچینگ از راه دور یا با استفاده از فرمان الکتریکی، از این رله استفاده می کنند. همچنین از این رله برای قطع کردن و یا باز کردن محلی دستگاه سوئیچینگ از طریق اعمال سیگنال کنترلی به صورت موازی یا از طریق فشردن دکمه محلی نیز می توان استفاده کرد
- از دیگر تفاوت رله شنت و آندر ولتاژ این است که رله شنت خاصیت قطع کردن و تریپ دستگاه سوئیچینگ را در زمان افت یا فقدان ولتاژ را ندارد به همین علت برای انجام این کار از رله آندر ولتاژ استفاده می کنند.
- رله آندر ولتاژ یک تجهیز الکتریکی دارای برق است که برای بستن دستگاه سوئیچینگ و بریکر و یا برای نگه داشتن آن در وضعیت بسته به اعمال نیرو نیازمند است. بلافاصله بعد از قطع شدن منبع تغدیه، از طریق کنتاکت اینترلاک که به صورت سیم های سری می باشد و یا به وسیله فشردن دکمه محلی، دستگاه سوئیچینگ وارد عمل می شود و بریکر را قطع می کند.
- دارای عملکرد ثابت، رله شنت می باشد و در برخی موارد همانند قطع و تریپ بریکر توصیه می شود و در مواجهه با افت ولتاژ، به سرعت عمل می کند. به صورت کلی میزان 80 درصد از ولتاژ مجاز برای مدار را همین افت ولتاژ پوشش می دهد. این قابلیت باعث محبوبیت در با بریکرهای حساس به افت ولتاژ مانند فیدرهای موتوری کرده است.
- از اصلی ترین تفاوت رله شنت و آندر ولتاژ، به نوع عملکرد آن ها می توان اشاره کرد. رله اندر ولتاژ همیشه دارای برق است و با کاهش یا قطع میزان ولتاژ، عکس العمل نشان می دهد. برعکس رله شنت تریپ با اعمال برق یا نیرو به آن، واکنش نشان می دهد.
آیا این رله‌ها همیشه برق دار هستند؟
به صورت مداوم، رله آندر ولتاژ به عنوان یک تجهیز الکتریکی باید برق داشته باشد تا در زمان های کاهش یا قطع ولتاژ، به سرعت این تغییر را تشخیص دهد و به درستی کار کند. به همین علت، بخشی از عملکرد رله آندر ولتاژ برق دار بودن همیشگی آن حساب می شود. اما در رله شنت قضیه متفاوت است و یک نوع تفاوت رله شنت و آندر ولتاژ است به اینصورت که اگر این رله همیشه برق داشته باشد منجر به بالا رفتن دما و در نتیجه سوختن رله می شود. از شوی دیگر این رله نیاز به برق دار بودن همیشگی ندارد، چون با اعمال کردن برق در لحظه مورد نیاز، کار خود را انجام می دهد و برای همین امر به برق دائمی نیازی نیست.
آیا این رله‌ها امکان وصل مجدد را هم برای کلید فراهم می‌آورند؟
برای پیشگیری کردن از قطع و تریپ غیر منتظره در زمان عدم حضور اپراتور انسانی یا شرایط افت ولتاژ برا باز کردن مجدد مدار یا همان وصل مجدد بریکر، یک رله آندر ولتاژ خاص وجود دارد. این رله برای ذخیره سازی انرژِ از یک واحد خازنی استفاده می کند. این رله از انرژی ذخیره شده در هنگام افت یا فقدان ولتاژ، برای جلوگیری از انرژی زدایی رله بهره می برد و دوباره بریکر را به حالت وصل در می آورد.
نتیجه گیری
در این مطلب در ابتدا به تعریف این دو رله پرداختیم و در ادامه در ارتباط با تفاوت رله شنت و آندر ولتاژ صحبت کردیم و متوجه شدیم که در مواردی رله های سنت و آندر ولتاژ با یکدیگر تفاوت دارد. با دانش این موارد می توانید در هنگام خرید برای نیاز خود، انتخاب بهتری را داشته باشید.