نحوه سیم کشی جعبه فیوز ساختمان

نصب جعبه فیوز یکی از مهم‌ترین مراحل در سیم‌کشی برق ساختمان است که نقش اساسی در تأمین ایمنی و عملکرد بهینه سیستم‌های الکتریکی دارد. انتخاب محل مناسب برای جعبه فیوز و رعایت اصول استانداردهای سیم‌کشی، نه تنها از خرابی‌های احتمالی و خطرات ناشی از برق‌گرفتگی جلوگیری می‌کند، بلکه به راحتی در تعمیرات و نگهداری نیز کمک می‌نماید. این مقاله به بررسی نکات کلیدی و نحوه سیم کشی جعبه فیوز ساختمان های مسکونی و صنعتی می‌پردازد.

بهترین محل برای نصب جعبه فیوز

محل نصب در نحوه سیم کشی جعبه فیوز از اهمیت بالایی در ساختمان برخوردار است و باید چند فاکتور مهم را در نظر داشت. از نکاتی که در زمان تعیین مکان جعبه فیوز باید در نظر بگیرید، عبارتد از:

دسترسی آسان

جعبه فیوز باید در مکانی نصب شود که به راحتی قابل دسترس باشد تا برای تعمیر و نگهداری و مواقع اضطراری بتوان به راحتی به آن دسترسی داشت.

ارتفاع مناسب

در هنگام نصب جعبه فیوز، ارتفاع توصیه شده در استاندارد های سیم کشی ساختمان، ارتفاعی بین 1.50 تا 1.70 متر از سطح زمین می‌باشد.

دور از رطوبت

این جعبه ها باید در مکانی به دور از منابع رطوبت مانند آشپزخانه ها، حمام ها و مکان های خشک نصب شود تا از خرابی های الکتریکی و برق گرفتگی جلوگیری شود.

دور از مواد قابل اشتعال و منابع حرارتی

در نزدیکی مواد قابل اشتعال، از نصب جعبه فیوز خودداری کنید. همچنین از نصب این جعبه ها در نزدیکی منابع حرارتی همانند اجاق ها، بخاری ها و تجهیزات دیگر گرمایشی بپرهیزید.

فضای کافی برای تعمیر و نگهداری

باید برای انجام نگهداری و تعمیرات جعبه، فضای کافی در اطراف جعبه فیوز وجود داشته باشد.

رعایت مقررات

باید استانداردها و مقررات ساختمانی را قبل از نصب جعبه فیوز بررسی کنید.

ارتفاع استاندارد جعبه فیوز

در زمان سیم کشی جعبه فیوز، ارتفاع استاندارد برای نصب بسیار مهم است و باید به خوبی و با دقت رعایت شود. رعایت ارتفاع درست جعیه فیوز هم از نظر راحتی دسترسی و هم از نظر ایمنی، دارای اهمیت است. در ادامه در ارتباط با استاندارهای مرتبط با ارتفاع نصب حعبه فیوز صحبت می‌کنیم.
ارتفاع استاندارد برای نصب جعبه فیوز بسیار مهم است و باید با دقت رعایت شود. رعایت ارتفاع صحیح جعبه فیوز هم از نظر ایمنی و هم از نظر راحتی دسترسی، حائز اهمیت است. در ادامه، استانداردهای مربوط به ارتفاع نصب جعبه فیوز در انواع ساختمان ها آورده شده است:

•  ارتفاع توصیه شده در ساختمان‌های مسکونی برای نصب جعبه فیوز، بین 150 تا 170 سانتی‌متر از سطح کف است.
•  ارتفاع توصیه شده در ساختمان‌های تجاری و صنعتی برای نصب جعبه فیوز، بین 140 تا 180 سانتی متر از سطح کف است.

کابل‌های مورد نیاز برای نصب جعبه فیوز

بر اساس آمپراژ کنتور برق، انتخاب کابل برق مناسب برای سیم‌کشی جعبه فیوز باید انجام شود. از یک کابل 3 در 4 برای نصب کنتورهای 25 آمپر در جعبه فیوز، از کابل 3 در 6 برای کنتورهای 32 آمپر و  از کابل 3 در 10 برای کنتورهای 50 آمپر استفاده می‌شود.

انواع فیوز مورد استفاده در جعبه فیوز

از انواع مختلف کلید مینیاتوری در جعبه فیوز می‌توان استفاده کرد. نوع کلید مینیاتوری مورد استفاده به کاربرد . نوع سیستم برقی بسیتگی دارد. در جعبه فیوز فیوزها نصب می‌شوند تا در صورت نقص در سیستم و بروز اضافه جریان، فیوزها قطع شود و از خطرات متحمل برای مدارهای الکتریکی محافظت شود. انواع فیوز مورد استفاده در جعبه فیوز عبارتند از:

1- فیوزهای فشنگی (Cartridge Fuses)

2- فیوزهای مینیاتوری (Miniature Fuses)

3- فیوز محافظ جان (Fuse Holders)

4- فیوز نشتی جریان

نقشه سیم کشی جعبه فیوز ساختمان ساده

براساس محل نصب جعبه فیوز در ساختمان، توکار و روکار بودن آن مشخص می‌شود. درب وروردی ساختمان، بهترین محل نصب در نحوه سیم کشی جعبه فیوز است به این علت که همه سیم های مصرفی در ساختمان در ابتدا به جعبه فیوز می‌رود و سپس کشیده به سمت کلید و پریزهای داخل ساختمان می‌شود. سیم ها از سمت جعبه فیوز به سمت مصرفی هایی مانند کلید و پریز برق، روشنایی و نورپردازی، کولر و … هدایت می‌شوند

با نصب صحیح جعبه در ابتدای کل مدار و سپس مشخص شدن سرخط پریزها و کلید، مدار کل ساختمان وجود هرگونه مشکلی قطع نمی‌شود. یاعث قطع برق در همان مدار، بروز هرگونه اختلال می‌شود. تابلو برق انتهای ساختمان یا جعبه فیوز، می تواند با توجه به استفاده یا عدم استفاده از کلید نشتی جریان یا کلید محافظ جان و نوع فیوز به شکل های مختلف مدیریت شود.

اصولا از جعبه فیوزهای 8 یا 12 تایی در ساختمان ها استفاده می‌کنند و به این معنا می‌باشد که گنجایش 8 یا 12 کلید مینیاتوری را جعبه فیوز دارد. به همین علت توصیه می‌شود که طوری سرخط مدارها را انتخاب کنید که بعد از زمان نصب فیوزها در جعبه فیوز، جای کمی رزرو باقی بماند. به عنوان مثال فرض کنید که قصد نصب کولر گازی در ساختمان را در آینده دارید. اگر در جعبه فیور جای رزرو نباشد، باید کابل کشی از قیمت کنتور انجام شود.

نحوه سیم کشی جعبه فیوز ساختمان

باید مطابق با مقررات و استانداردهای مروبطه، سیم کشی جعبه فیوز انجام شود. در ادامه به صورت مختصر در ارتباط با مراحل مهم و اصلی سیم‌کشی جعبه فیوز ساختمان صحبت خواهیم کرد.

بررسی نقشه سیم‌کشی

باید نقشه سیم‌کشی ساختمان را در ابتدا به دقت مطالعه کنید. این نقشه شامل مواردی همانندمسیر کابل‌ها، تعداد و نوع دستگاه‌ها، نوع سیستم برقی و استانداردهای سیم‌کشی می‌باشد. با بررسی درست نقشه، می‌توانید حرکت کابل ها و در ادامه آن اتصالشان را به دستگاه ها را مشخص کنید.

انتخاب کابل‌ها

باید کابل های مناسب را بر اساس مشخصات و نیاز سیم کشی انتخاب کنید. این انتخاب شامل مواردی همچون انتخاب کابل های نول و فاز برای هر دستگاه است/ همچنین باید توجه لازم را به توان مصرفی هر دستگاه کرد و متناسب با آن، قطر و اندازه کابل ها را محاسبه کنید.

نصب جعبه فیوز

بابد در مکان قابل دسترسی و مناسب، جعبه فیوز نصب شود. این جعبه باید دارای درب باشد که فرآیند باز و بسته شدن آن راحت باشد. همچنین از جعبه فیوز، کابل مریوط به دستگاه کشیده شود.

سیم‌کشی کابل‌ها

باید با رعایت اصول ایمنی و استانداردهای مربوط، کابل ها سیم کشی شوند. انتخاب صحیح کابل های مناسب و سپس نصب صحیح آن ضروری می‌باشد. همچنین باید از اتصالات ایمن و مطمئن برای اتصال کابل ها به جعبه فیور و دستگاه ها استفاده کنید.

بررسی و اتصال نهایی:

باید تمامی اتصالات را بعد از سیم کشی بررسی کنید و از اتصلات صحیح و محکم اطمینان حاصل کنید. همجنین باید از این مورد که به درستی کابل ها به جعبه فوز متصل شده اند، اطمینان حاصل کنید.

نقشه سیم کشی جعبه فیوز ساختمان

نحوه سیم کشی جعبه فیوز ساختمان با کلید مینیاتوری

در ابتدا برای سیم کشی جعبه فیوز با کلید مینیاتوری، سیم ها باید وارد جعبه فیوز شده و وارد فیوز اصلی تابلو شود. سپس به ترتیب به ورودی فیوزهای دیگر از فیوز کلید مینیاتوری وارد می‌شود. به طور مستقیم سیم نول از ورودی جعبه فیوز به شینه ترمینالی نول و بعد به سمت مصرف کننده ها سیم کشی می‌شود.در آخر، باید سیم ارت هر مصرف کننده را به شین ارت تابلو متصل کرد.

کلید مینیاتوری باید با آمپراژ کنتور انتخاب شود. اما به خاطر آنکه در جعبه فیوز اغلب فیوزها از نوع C می‌باشد. ظرفیت فیوز اصلی بهتر است پایین تر باشد ابتدا فیوز داخل جعبه در صورت هرگونه مشکل بپرد.

نقشه نحوه سیم کشی جعبه فیوز ساختمان با کلید مینیاتوری

نحوه سیم کشی جعبه فیوز تک فاز بدون کلید نشتی جریان و بدون محافظ جان

نحوه سیم کشی جعبه فیوز تک فاز بدون کلید محافظ جان و کلید جریان نشتی، همانند سیم کشی کردن جعبه فیوز با کلید مینیاتوری می‌باشد.سیم کشی جعبه فیوز تک فاز بدون کلید نشتی جریان و محافظ جان، مانند سیم کشی جعبه فیوز معمولی با کلید مینیاتوری است. یک کلید مینیاتوری به عنوان فیوز اصلی در نظر گرفته می‌شود، سیم فاز وارد فیوز اصلی شده و به دیگر فیوزها انشعاب داده می‌شود.

سیم‌های خروجی از فیوز را به داخل لوله برق، می‌فرستند تا در انتها به یکی از مصرفی‌های ساختمان برسند. سیم ارت نیز از لوله‌های برق هدایت می‌شود تا همه تجهیزات ساختمان، سیم ارت نیز داشته باشند. سیم نول نیز از جعبه فیوز به لوله‌های برق هدایت می‌شود و به تجهیزات می‌رسد.

نحوه سیم کشی جعبه فیوز تک فاز با کلید محافظ جان (RCCB)

کلید محافظ جان یا RCCB (Residual Current Circuit Breaker) یک دستگاه ایمنی است که برای جلوگیری از خطرات ناشی از نشتی جریان و برق‌گرفتگی در سیستم‌های برقی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. در زیر مراحل سیم‌کشی جعبه فیوز با استفاده از کلید محافظ جان هایی مانند کلید محافظ جان پارس فانال توضیح داده شده است:

مرحله 1: آماده‌سازی مقدمات

• انتخاب جعبه فیوز تک فاز مناسب با فضای کافی برای نصب کلید محافظ جان (RCCB).
• آماده‌سازی سیم‌های فاز (رنگ قهوه‌ای، قرمز یا مشکی)، نول (رنگ آبی) و ارت (رنگ سبز و زرد).
• تهیه یک RCCB مناسب که با جریان نامی و حساسیت مورد نیاز هماهنگ باشد.
• آماده‌سازی ابزارهای لازم نظیر فازمتر، انبردست، سیم‌چین و سایر ابزارهای ضروری.

مرحله 2: اتصال سیم‌های ورودی به RCCB و سیم‌های خروجی از RCCB به جعبه فیوز

• کلید محافظ جان معمولاً دو ورودی و دو خروجی دارد. ابتدا باید سیم فاز و نول اصلی را از ورودی‌های بالا به کلید محافظ جان متصل کنید.
• سپس سیم فاز را از خروجی کلید محافظ جان به فیوز اصلی متصل کرده و از فیوز اصلی به فیوزهای دیگر انتقال دهید.
• سیم نول از خروجی کلید محافظ جان مستقیماً به مصرف‌کننده‌ها متصل می‌شود.

مرحله 3: نصب فیوزها

• فیوزهای مناسب باید در محل‌های مربوطه داخل جعبه فیوز نصب شوند.
• توجه داشته باشید که فیوزها باید مطابق با بار الکتریکی مورد نظر انتخاب گردند.
• سیم ارت به شینه ارت متصل شده و سپس به مصرف‌کننده‌ها هدایت می‌شود.
• سیم فاز باید ابتدا به فیوز اصلی وصل شده و از خروجی آن به محافظ جان منتقل گردد.
• سیم فاز خروجی از کلید محافظ جان به کلیدهای مینیاتوری و سپس به مصرف‌کننده‌ها وصل می‌شود.
• سیم نول از ورودی ترمینال محافظ جان وارد شده و از خروجی آن به شینه نول متصل می‌شود. سپس این سیم مانند سیم ارت در بین مصرف‌کننده‌ها توزیع خواهد شد.

مرحله 4: آزمایش و راه‌اندازی

• پس از تکمیل اتصالات، برق را به طور ایمن وصل کنید.
• برای اطمینان از عملکرد صحیح RCCB، دکمه تست آن را فشار دهید.
• با استفاده از فازمتر و مولتی متر، عملکرد صحیح جعبه فیوز و اتصالات آن را بررسی کنید.

این مراحل به شما کمک می‌کند تا نحوه سیم کشی جعبه فیوز ساختمان را با کلید محافظ جان به درستی نصب و راه‌اندازی کنید و ایمنی سیستم برقی ساختمان را تضمین نمایید.

نقشه نحوه سیم کشی جعبه فیوز تک فاز با کلید محافظ جان

نکات مهم در سیم کشی جعبه فیوز با محافظ جان

نکات زیر را در زمان سیم کشی جعبه فیوز رعایت کنید:

• به تعداد کلیدهای محافظ جان در جعبه فیوز باید شینه نول داشته باشید. یعنی اگر در فیوز سه کلید محافظ جان نصب می‌کنید، باید در جعبه فیوز سه شینه نول مجزا قرار دهید.
• باید طبق استاندارد ها یک محافظ جان مانند کلید محافظ جان ال اس ، بعد هر فیوز نصب شود اما چون کلیدهای محافظ جان از هزینه بالایی برخوردار هستند و نصب آن در فیوز گزینه بهتر از نبودن آن است، باید ان را بعد از فیوز اصلی نصب کنید و بعد سیم به دیگر فیوزها بکشید.

نحوه سیم کشی جعبه فیوز تک فاز با کلید نشتی جریان

کلید نشتی جریان RCD تفاوت چندانی با مدل RCCB (محافظ جان)، ندارد. برای سیم کشی در ابتدا سیم نول و سیم فاز، از قسمت بالایی کلید نشتی جریان وارد می‌شود. بعد از آن خروجی نول از کلید نشتی جریان، به صورت مستقیم به سیم های نول مصرف کننده می‌رسد و داخل فیوزهای مینیاتوری نمی‌شود. باید به صورت سری،  سیم فاز خروجی از کلید نشتی جریان  را به فیوزها متصل کرد. باید هر سیم خروجی از فیوز  طبق استانداردهای سیم کشی ساختمان، به لوله برق مصرف کننده وارد شود.

نقشه نحوه سیم کشی جعبه فیوز تک فاز با کلید نشتی جریان

نحوه سیم کشی جعبه فیوز سه فاز

سیم کشی جعبه فیوز سه فاز به مراتب پیچیده از نوع تک فاز می‌باشد. با رعایت درست مراحل زیر به راحتی می‌توانید سیم کشی آن را انجام دهید:

• در ابتدا باید به حعبه فیوز، سیم های ورودی را وارد کنید. به ترمینال‌های ورودی فاز سیم‌های فاز (مشکی، قهوه ای و خاکستری)، به ترمینال ورودی نول سیم نول (آبی) و به ترمینال ورودی ارت سیم ارت (سبز و زرد) در جعبه فیوز متصل کنید.
• در مرحله جعبه فیوز، فیوزهای تک فاز و سه فاز را قرار دهید. همانند سیم کشی  جعبه فیوز تک فاز، درسیم کشی جعبه فیوز سه فاز نیز باید کلید ها را با توجه به بار الکتریکی مورد نظر انتخاب کنید.
• ابتدا به صورت مجزا هر سیم از کابل برق سه فاز را متصل به مصرف کننده سه فاز کنید. هر سیم را نیز به صورت سری به یک فیوز مینیاتوری وصل کنید.
• سیم فاز خارج شده از مصرف کننده سه فاز و کلید مینیاتوری را به صورت مستقیم به همراه نول اصلی که در ورودی جعبه فیوز قرار دارد به مصرفی ساختمان (تجهیزات سه فاز و تک فاز) برسانید.
• برق را با احتیاط پس از انجام تمامی اتصالات وصل کنید. همچنین عملکرد صحیح جعیه فیوز را با استفاده از یک فازمتر سه فاز بررسی کنید.

سیم‌کشی جعبه فیوز سه فاز با کلید محافظ جان

نصب کلید محافظ جان هیوندای (RCCB) در جعبه فیوز سه فاز اختیاری است. اما برای کاهش بروز خطرات احتمالی توصیه می‌شود که آن را در جعبه فیوز حتما نصب کنید.

1. در ابتدا باید پنج سیم خروجی از کابل زیر کنتور را برای سیم‌کشی جعبه فیوز سه فاز با کلید محافظ جان تقسیم کنید.
2. باید به داخل تابلو، سیم ارت برده شود. این سیم را متصل به شینه ارت کنید و به مصرف کننده به صورت مستقیم برسانید.
3. سیم نول که اصولا آبی رنگ را متصل به ترمینال ورودی نول محافظ جان کنید. سیم نول را به شینه نول،از ترمینال خروجی متصل کنید و به صورت مستقیم مانند سیم ارت به مصرف کنندگان برسانید.
4. به ورودی ترمینال کلید مینیاتوری، سه سیم فاز R, S, T را وصل کنید( این سیم ها اصولا مشکی، قرمز و زرد هستند).
5. به ورودی ترمینال کلید RCCB سه سیم خارج شده از کلید مینیاتوری وصل کنید.
6. به فیوزهای مینیاتوری، سیم سه فاز خارج شده از کلید محافظ جان را ببندید
7. به مصرف کنندگان خروجی کلید مینیاتوری، سیم کشی کنید.
8. تمامی اتصالات را قبل راه اندازی با استفاده از یک فاز، بررسی کنید و برق را با احتیاط وصل کنید.

نقشه سیم‌کشی جعبه فیوز سه فاز با کلید محافظ جان

نحوه سیم کشی جعبه فیوز سه فاز با کلید نشتی جریان

مراحل سیم کشی جعبه فیوز سه فاز همراه با کلید نشتی جریان به شرح زیر است:

آماده‌سازی ابزار و مواد مورد نیاز:

ابتدا تمامی تجهیزات لازم مانند سیم و کابل، جعبه فیوز، کلید نشتی جریان، فیوزها، و ابزارهایی همچون پیچ‌گوشتی، مهره و اتصالات برقی آماده می‌شوند.

انتخاب محل مناسب برای نصب جعبه فیوز:

یک مکان مناسب و ایمن برای نصب جعبه فیوز مشخص کنید. این مکان باید در دسترس، قابل مشاهده و دور از رطوبت یا عوامل مخرب باشد. سپس جعبه فیوز را با استفاده از پیچ و مهره روی دیوار یا سطح مناسب نصب کنید.

اتصال سیم‌های فاز و نول:

سیم‌های فاز و نول از منبع تغذیه به ورودی جعبه فیوز وصل می‌شوند. این کار باید با رعایت استانداردهای ایمنی و استفاده از اتصالات مطمئن انجام شود.

اتصال سیم‌های خروجی به مصرف‌کننده‌ها:

سیم‌های خروجی از جعبه فیوز به دستگاه‌ها و تجهیزات متصل می‌شوند. تمامی اتصالات باید با دقت بالا و مطابق استانداردهای ایمنی برق انجام شوند.

نصب کلید نشتی جریان:

کلید نشتی جریان (RCD یا RCCB) را در مسیر فازها نصب کنید. این کلید به گونه‌ای عمل می‌کند که در صورت بروز نشتی جریان، به‌سرعت مدار را قطع کرده و از وقوع حوادث جلوگیری می‌کند.

بررسی و تست سیستم:

پس از اتمام تمامی اتصالات و نصب کلید نشتی جریان، سیستم را به دقت بررسی و تست کنید. اطمینان حاصل کنید که تمام اجزا به درستی کار می‌کنند و مدارها ایمن هستند.

نقشه نحوه سیم کشی جعبه فیوز سه فاز با کلید نشتی جریان

این مراحل تضمین می‌کند که سیم‌کشی و نصب جعبه فیوز سه فاز به صورت اصولی و ایمن انجام شده است.

نتیجه‌گیری

با رعایت اصول و استانداردهای مرتبط با نصب و سیم‌کشی جعبه فیوز، می‌توان از بروز مشکلات جدی در سیستم برق ساختمان جلوگیری کرد. انتخاب محل مناسب، استفاده از تجهیزات باکیفیت، و اجرای صحیح اتصالات از جمله عواملی هستند که ایمنی و دوام سیستم را تضمین می‌کنند. همچنین، بهره‌گیری از تجهیزات حفاظتی مانند کلیدهای محافظ جان و کلیدهای نشتی جریان، نقش بسزایی در کاهش خطرات احتمالی دارد. اجرای دقیق این موارد، گامی مهم در جهت تضمین ایمنی، عملکرد بهتر و صرفه‌جویی در هزینه‌های آینده خواهد بود.