راهنمای انتخاب بی متال + پارامترهای مهم در انتخاب
بیمتال یکی از مهم‌ترین تجهیزات حفاظتی در مدارهای الکتریکی است که به‌طور خاص برای محافظت از موتورهای الکتریکی در برابر اضافه‌بار طراحی شده است. این ابزار با قرار گرفتن در مدار، جریان عبوری را پایش می‌کند و در صورت بروز شرایط غیرعادی نظیر افزایش جریان یا دمای بیش از حد، با قطع مدار از آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌نماید.
عملکرد صحیح بیمتال هیوندای به تنظیم دقیق آن بر اساس جریان نامی موتور و همچنین انتخاب درست بر اساس نیازهای مدار بستگی دارد. در ادامه این مقاله، عملکرد بیمتال، اهمیت انتخاب صحیح آن، پارامترهای کلیدی در هنگام انتخاب بی متال و نکات مهم درباره برندهای مختلف بیمتال مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را برای حفاظت از مدارهای الکتریکی خود اتخاذ کنید.
عملکرد بیمتال
یکی از تجهیزات حفاظتی بی متال است. این تجهیزات حفاظتی این قابلیت را دارند که در برابر اضافه جریان ناشی از افزایش بار، موتور الکتریکی را ایمن کنند. بی متال در مدار به صورت سری قرار می‌گیرد، به همین علت جریان مصرفی موتور از رله اضافه بار عبور می‌کند.افزایش چریان عبوری از کلید به چه معناست؟ به معنای اضافه جریان حرارتی موتور است که باعث می‌شود که بی متال عمل کند و در نتیجه مدار قطع شود. در حالت عادی بی متال یک مسیر بسته جریان است و مدار را در صورت بروز خطا قطع می‌کند. بر تفاوت ضریب انبساط فلزات مختلف، اساس عملکرد بی متال استوار است.
با توجه به شرایط نامی مدار و محل قرارگیری رله اضافه بار بی متال انتخاب می‌شود. در غیر اینصورت بدیهی می‌باشد عملکرد درستی نخواهد شد.
راهنمای نحوه عملکرد بیمتال
اهمیت انتخاب صحیح بیمتال
در تجهیزات الکتریکی خطای اضافه بار به دو دسته اضافه بار و اتصال کوتاه تقسیم می‌شوند. اتصال سیم‌های برق دار به همدیگر و یا به زمین به معنای اتصال کوتاه است. اگر اتصال کوتاه رخ دهد سبب عبور جریان شدید از مدار می‌شود. این جریان به وسیله فیوز یا کلید مینیاتوری شناسایی می‌شود و منجر به قطع شدن مدار می‌شود. معمولا منشا مربوط به خطای اصافه بار، غیر الکتریکی است.
از جمله مواردی که سبب این خطا می‌شوند می‌توان به ، آسیب دیدن بلبرینگ ها، اعمال بار بیش از حد به موتور الکتریکی، و .. اشاره کرد. برای حفاظت از مدار در برابر اضافه بار از بی متال استفاده می‌شود. خطای اضافه بار منحر به افزایش دمای موتورها و تجهیزات الکتریکی می‌شود و در نتیجه منحر به کاهش عمر آن ها خواهد شد.
انتخاب دقیق تجهیزات حفاظتی با توجه به اهمیت حفاظت از موتور در برابر اضافه بار حرارتی دارای اهمیت است. در این بین از اهمیت بالایی انتخاب بی متال مناسب برخوردار است. موتور می تواند در معرض آسیب قرار گیرد در صورتی که کلید با نیازهای حفاظتی پروژه تطابقت نداشته باشد. مثلا سرعت افزایش جریان از سرعت عکس العمل بیمتال به افزایش جریان بیشتر باشد، باعث کاهش طول عمر تجهیزات می‌شود.
پارامترهای مهم در انتخاب بیمتال
لازم است در زمان انتخاب بی متال عوامل و پارامترهای زیر را در نظر بگیرید:
- محدوده جریان
- ولتاژ نامی
- برند بیمتال
- حساسیت و زمان پاسخ
- تعیین جریان بیمتال
- برند بیمتال
۱. محدوده جریان
از جمله مهم ترین عوامل عملکردی مدار، جریان نامی است. بی متال انتخاب شده مانند بی متال هیمل باید بتواند به خوبی عبور جریان بیشتر از جریان نامی را تشخیص دهد. به همیت علت باید محدوده تنظیم جریان بی متال با مداری که قرار است از آن محافظت کند یا جریان نامی دستگاه، مطابقت داشته باشد.
محدوده جریان بی متال ۲۸-۴۰ آمپر
۲. ولتاژ نامی
به حداکثر ولتاژی که کنتاکت های کمکی و اصلی رله می‌توانند تحمل کنند، ولتاژ نامی می‌گویند. ولتاژ نامی باید مساوی یا بالاتر از مداز یا ولتاژ تغذیه دستگاه در نظر گرفته شود.
۳. حساسیت و زمان پاسخ
در زمان انتخاب بی متال به زمان پاسخ مورد نیاز و حساسیت برنامه توحه کنید. به میزان تغییر دمایی که برای فعال شدن دمای مورد نظر نباز است، حساسیت بی متال می‌گویند. زمان پاسخ نشان دهنده از زمان های صرف شده ای می‌باشد که برای تغییر وضعیت کنتاکت های رله صرف شده است.
در مواردی که امکان عبور جریان بالا وجود دارد، از یک بی متالی استفاده می کنند که دارای ضریب انبساط دمایی (حساسیت) بالا است تا از عملکرد مطمئن و سریع بریکراطمینان حاصل کنند. برعکس این مورد مواردی که جریان عبوری کم مورد انتظار می‌با از بی متال هایی که داراری حساسیت کمتری می‌باشند استفاده می‌شود تا جلوگیری از قطع کاذب مدار شود.
تعداد کنتاکت‌های کمکی یک رله، که برای وظایفی نظیر سیگنال‌دهی یا قفل‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرند، به طراحی مدار کنترل و نیازهای شما بستگی دارد.
برای مثال، فرض کنید می‌خواهید از یک موتور سه‌فاز با جریان نامی 18 آمپر و ولتاژ کاری 400 ولت AC محافظت کنید. همچنین قصد دارید از یک کنتاکتور برای کنترل موتور استفاده کنید و چراغ نشانگری برای نمایش وضعیت اضافه‌بار موتور داشته باشید.
در این حالت، می‌توانید رله دو فلزی را با مشخصات زیر انتخاب کنید:
- محدوده تنظیم جریان: 16 … 20 آمپر
- کلاس قطع: 10
- ولتاژ نامی عملیاتی: 690 ولت AC
- تعداد قطب‌ها: 3
- تعداد کنتاکت‌های کمکی: 1 باز (NO) و 1 بسته (NC)
برای نصب، جریان تنظیم رله را روی 18 آمپر قرار دهید و آن را به صورت سری به موتور و کنتاکتور متصل کنید. کنتاکت کمکی NO را به چراغ نشانگر و کنتاکت NC را به سیم‌پیچ کنتاکتور وصل کنید. در صورت اضافه‌بار موتور، رله قطع می‌کند، کنتاکت‌های اصلی باز شده و جریان موتور و کنتاکتور قطع می‌شود. کنتاکت NO بسته شده و چراغ نشانگر روشن می‌شود، در حالی که کنتاکت NC باز می‌شود و از راه‌اندازی مجدد کنتاکتور تا زمان تنظیم مجدد رله جلوگیری می‌کند.
انتخاب مناسب رله حرارتی به عواملی نظیر جریان نامی موتور، شیوه نصب رله و نحوه ریست شدن (خودکار یا دستی) بستگی دارد که باید به آن توجه ویژه‌ای شود.
بی متال برند هیوندای
۴. تعیین جریان بیمتال
باید مطابق با استاندار ها؛ عملکرد بی متال ها همانند بی متال اس باشد، به عنوان نمونه:
- چند برابر جریان نامی از شبکه، در زمان راه اندازی موتور کشیده می‌شود که موسوم به جریان هجومی است. در این زمان، بی متال نباید عمل کند. به همین علت تمامی بی متال ها باید یک تاخیر زمانی داشته باشند.
- در صورتی که جریانی معادل 5% بیشتر از مقدار تنظیم‌شده روی بیمتال به مدت بیش از دو ساعت از مدار عبور کند، بیمتال باید مدار را قطع کند.
- اگر جریان عبوری 20% بیشتر از مقدار تنظیم‌شده باشد، بیمتال باید در کمتر از دو ساعت عمل کند.
- چنانچه جریان عبوری 50% بیشتر از مقدار تنظیم‌شده باشد، عملکرد بیمتال باید در کمتر از دو دقیقه صورت گیرد.
- در شرایطی که جریان عبوری 6 برابر جریان تنظیم‌شده باشد، بیمتال باید مدار را در مدت زمانی بیش از 2 ثانیه برای راه‌اندازی معمولی و بیش از 5 ثانیه برای راه‌اندازی‌های دشوار قطع کند.
جریان بیمتال را می‌توان از طریق پیچ تنظیم محدوده جریان، مطابق با جریان نامی موتور که روی پلاک آن درج شده است، تغییر داد و تنظیم کرد.
جدول انتخاب بی متال در راه اندازی
۵. برند بیمتال
شرکت های زیادی از تولید کننده های بی متال هستند که از جمله این شرکت ها می‌توان به شرکت اشنایدر، زیمنس، هیوندای، ال اس، بی متال پارس فانال و .. اشاره کرد. در هنگام انتخاب بی متال به این نکته باید توجه کنید که از چه برندی اقدام به خرید می‌کنید. اگر بی متال و کنتاکتور از دو برند گوناگون است، توصی می‌شود از پایه های نصب مستقل استفاده کنید. برای فضای نصب و کاهش پیچیدگی مدار بهتز است همیشه از تجهیزات با مدل و برند یکسان استفاده کنید.
نتیجه گیری
در نتیجه، بیمتال یکی از ابزارهای اساسی و کاربردی برای حفاظت از موتورهای الکتریکی و تجهیزات صنعتی در برابر اضافه‌بار حرارتی است. این ابزار با عملکرد دقیق و سریع خود، نقش مهمی در جلوگیری از آسیب‌های احتمالی و افزایش عمر مفید تجهیزات ایفا می‌کند. انتخاب صحیح بیمتال، با در نظر گرفتن پارامترهایی نظیر جریان و ولتاژ نامی، حساسیت، زمان پاسخ و برند مناسب، از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین تنظیم دقیق بیمتال متناسب با شرایط کاری مدار و ویژگی‌های موتور، تضمین‌کننده حفاظت بهینه و عملکرد بدون نقص سیستم خواهد بود. با رعایت این نکات، می‌توان از کارایی و طول عمر تجهیزات اطمینان حاصل کرد و از هزینه‌های اضافی ناشی از خرابی یا تعمیرات جلوگیری نمود.