مهم ترین علت رگباری زدن کنتاکتور و روش های پیشگیری از آن
کنتاکتور یکی از قطعات کلیدی در سیستم‌های الکتریکی است که نقش مهمی در کنترل جریان برق و عملکرد مطمئن مدارها دارد. با این حال، مشکلاتی مانند “رگباری زدن کنتاکتور” می‌تواند عملکرد این قطعه را مختل کرده و منجر به آسیب به تجهیزات یا کاهش بهره‌وری سیستم شود. این مشکل به دلایل متعددی مانند نوسانات ولتاژ، خرابی قطعات داخلی، یا نصب غیر اصولی رخ می‌دهد و شناخت عوامل موثر در بروز آن، به ما کمک می‌کند تا راهکارهای مناسبی برای پیشگیری یا رفع آن ارائه دهیم.
رگباری زدن کنتاکتور چیست؟
اصطلاح “رگباری زدن کنتاکتور” به وضعیتی اشاره دارد که در آن کنتاکتور جریان برق را به صورت متوالی، نامنظم و بدون دستور مستقیم از سمت اپراتور یا خارج از برنامه زمانی تعیین‌شده قطع و وصل می‌کند. برای درک علت وقوع این پدیده، نیاز است که ساختار و عملکرد کنتاکتور ها مانند کنتاکتور هیمل را به طور کامل بشناسیم، چرا که عوامل مختلفی می‌توانند منجر به این مشکل شوند.
در مفهوم کلی کنتاکتور مانند کلید عمل می‌کند و جریان برق را قطع و وصل می‌کند. نحوه انجام کار، تفاوت اساسی این قطعه با کلید است. از دو هسنه متحرک و هسته ثابت کنتاکتور تشکیل یافته است. در واقع هسته ثابت، سیم پیچی است که در آن جریان الکتریسته به حرکت در می‌آید. حرکت جریان برق که در طول سیم پیچ است باعث ایجاد میدان الکترومغناطیسی می‌شود و در نهایت با ایجاد شدن این میدان الکترومغناطیسی، نیرویی که برای حرکت هسته متحرک لازم است، ایجاد می‌شود.
در تمامی کلیدهایی که برای قطع و وصل جریان برق استفاده می‌شوند، مسیرهایی برای عبور جریان وجود دارد که به آنها کنتاکت گفته می‌شود. این کنتاکت‌ها در کنتاکتور به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می‌شوند. هنگامی که کنتاکت‌ها به یکدیگر متصل شوند، مدار کامل شده و جریان برق برقرار می‌شود. در مقابل، زمانی که کنتاکت‌ها از هم جدا شوند، مدار قطع شده و جریان برق متوقف می‌شود.
تیغه یا هسته متحرک کنتاکتور با کمک یک فنر در حالت قطع نگه داشته می‌شود و کنتاکت‌ها را از یکدیگر جدا می‌کند. زمانی که نیروی الکترومغناطیسی ایجادشده توسط هسته متحرک بیشتر از نیروی فنر شود، هسته یا تیغه متحرک جابه‌جا شده و کنتاکت‌ها را به هم متصل می‌کند، در نتیجه جریان برق برقرار می‌شود. اما وقتی جریان برق در سیم‌پیچ هسته اصلی متوقف شود و میدان الکترومغناطیسی از بین برود، نیروی فنر مجدداً تیغه را به حالت اولیه بازمی‌گرداند و کنتاکت‌ها قطع می‌شوند. این فرآیند که با صدای کوچکی همراه است، اصطلاحاً “آزاد شدن کنتاکتور” نامیده می‌شود.
با این توضیحات می‌توان دریافت که علت رگباری زدن کنتاکتور چیست. در واقع، رگباری زدن کنتاکتور ناشی از حرکت نامنظم تیغه یا هسته متحرک آن میان حالت‌های قطع و وصل است. اکنون با این تعریف از رگباری زدن کنتاکتور، به بررسی دلایل وقوع این پدیده می‌پردازیم.
علت رگباری زدن کنتاکتور
همانطور که در بالاتر خواندیم، رگباری زدن کنتاتور ناشی از حرکت بی برنامه و نامنظم تیغه مشترک کنتاکتور و قطع و وصل شدن به صورت پیاپی کنتاکت ها است. در ادامه این مطلب قصد آن را داریم که به بررسی دلایل بروز این اتفاق بپردازیم. در واقع رگباری زدن کنتاکتور، گواهی از خرابی قطعه آن دارد و می توان آن را در کنتاکتورها مانند کنتاکتور ال اس، از رایج ترین مشکل دانست. علل مختلفی باعث ایجاد این مشکل می‌شوند که در ادامه به صورت خلاصه به بیان آن خواهیم پرداخت.
- اتصالات کنتاکتور
- نوسان ولتاژ
- خراب بودن سیم‌پیچ
- بار الکتریکی زیاد
- عدم نصب صحیح کنتاکتور
1. اتصالات کنتاکتور
اگر اتصالات میان منبع تغذیه و کنتاکتور دچار خرابی و مشکل شده باشند، طبیعتا جریان برق با نوسان ولتاژ و به صورت نوسانی در کنتاکتور جریان پیدا می‌کند. در نتیجه در سیم‌پیچ هسته اصلی پیوسته، میزان الکترومغناطیسی ایجاد شده تغییر می‌کند.
گاهی این نیروی الکترومغناطیسی متغیراز نیروی وارد شده توسط فنر بیشتر و گاهی از آن کمتر می‌شود و به خاطر این اتفاق، به صورت پیوسته تیغه متحرک جابه جا می‌شود. این به این معنی است که مرتبا کنتاکت ها از هم جدا و به هم وصل می‌شوند. یکی از دلایل رگباری زدن کنتاکتور را اتصال معیوب کنتاکتور به منبع تغذیه باید دانست.
بررسی اتصالات کنتاکتور
2. نوسان ولتاژ
در برخی مواقع اتصالات میان منبع تغذیه و کنتاکتور سالم هستند اما پشاهد رگباری زدن کنتاکتور می باشیم. علت این امر می‌تواند نوسانات ولتاژی باشد که مربوط به اتصالات نیست، بلکه مربوط به خرابی منبع تغذیه و ایجاد مشکل در شبکه برق است. به بیان دیگر تمام قطعات شما ممکن است که درست کار کنند اما در شبکه برق سراسری به علت نوسان برق، ممکن است با رگباری زدن کنتاکتور مواجه شوید.
3. خراب بودن سیم‌پیچ
یکی دیگر از دلایل رگباری زدن کنتاکتور، خراب بودن سیم پیچ هسنه ثابت است.اگر سیم‌پیچ هسته ثابت کنتاکتور هیمل شما خراب باشد؛ دوباره همان اتفاقی رخ می‌دهد که در بخش‌های قبل به آن اشاره کردیم. نوسان در نیروی الکترومغناطیسی تولیدشده توسط کنتاکتور می‌تواند به گونه‌ای رخ دهد که در برخی مواقع این نیرو کمتر از نیروی فنر و در مواقعی بیشتر از آن باشد.
این تغییرات موجب می‌شود کنتاکتور به صورت مکرر و نامنظم بین حالت‌های قطع و وصل حرکت کند که به آن رگباری زدن کنتاکتور گفته می‌شود. اگر علت این مشکل، نوسان نیروی الکترومغناطیسی باشد، توصیه می‌شود از خدمات تعمیرات تخصصی استفاده کنید یا یک کنتاکتور جدید جایگزین نمایید.
برای خرید کنتاکتور ال اس 40 110 ولت با قیمت مناسب کلیک کنید.
4. بار الکتریکی زیاد
از دیگر دلایلی که منجر به رگباری زدن کنتاکتور می‌شود این است به کنتاکتور تجهیزات زیادی را متصل می‌کنید و در نهایت بار الکتریکی که بر آن اعمال می‌شود از ظرفیت قطعه بیشتر است. توصیه می‌شود که قبل از اتصال تجهیزات و استفاده از کنتاکتور، ظرفیت بار الکتریکی که بر روی قطع درج شده است را مشاهده کنید و به کنترل کردن این موضوع بپردازید.
5. عدم نصب صحیح کنتاکتور
اگر به شیوه درست کنتاکتور نصب شده باشد یا در محل مناسبی نصب نشده باشد، ممکن است رگباری زدن کنتاکتور اتفاق بیافتد. شرایطی همانند رطوبت، گرد و غبار و دما، بر روی عملکرد کنتاکتور می‌تواند تاثیر داشته باشد. در این مواقع، اصولا عدم اتصال کنتاکت ها مشکل می باشد و به دلیل افزایش دما، نصب نادرست یا وجود آلاینده نمی‌توانند به هم متصل شوند.
در مواجهه با رگباری زدن کنتاکتور چه باید کرد؟
کنتاکتور مانند هر قطعه دیگر، دارای یک عمر مفید تعیین شده و مشخص دارد. عملکرد نامناسب یا رگباری زدن کنتاکتور، می‌تواند به خاطر فرسوده شدن قطعه و پایان عمر مفید آن باشد. حال اگر با این مشکل رگباری زدن برخورد کردید و مطمئن هستید که مشکل از فرسودگی آن نیست راه حل های زیر را امتحان کنید.
بررسی ولتاژ تغذیه کنتاکتور
بررسی کردن ولتاژ و اطمینان از سالم بودن اتصلات میان منبع تغذیه و کنتاکتور و عدم مشکل در شبکه برق سراسری و منبع تغذیه، اولین قدم در مواجهه با رگباری زدن کنتاکتور است. به بیانی ممکت است که هیچ مشکلی در منبع تغذیه، کنتاکتور و اتصالات نباشد و علت این امر، وجود مشکل و خرابی در شبکه برق سراسری باشد. اگر مشکلی ولتاژ تغذیه شما ندارد، راه حل های دیگر را استفاده کنید.
سوختن کنتاکتور به علت ولتاژ
بررسی هسته کنتاکتور
خرابی قطعات داخلی کنتاکتور همانند سیم پیچ هسته ثابت یا هسته متحرک، ممکن است عامل رگباری زدن کنتاکتور شما باشند. در اینصورت شما یا باید کنتاکتور خود را تعمیر کنید و یا آن را تعویض کنید. اگر حلقه در مدار وجود داشته باشد یا مدار فرمان به صورت مناسب بسته نشده باشد و یا با ولتاژ نامی بوبین تغذیه نشود، به درستی هسته نمی‌تواند کار خود را انجام دهد و انرژی الکترومغناطیسی لازم را تامین کند.
بررسی کنتاکت‌های کنتاکتور
از علل رگباری زدن کنتاکتور ، وجود اتصال کوتاه یا کثیف بودن در کنتاکت‌های شستی کنتاکتور و یا خرابی کنتاکت ها می‌تواند باشد و برای برطرف کردن این مشکل باید از کارکرد صحیح کنتاکت‌های شستی و عدم وجود اتصال کوتاه اطمینان حاصل کنید و آن ها را حتما تمیز کنید. دوباره این موضوع را بررسی کنید که آیا مشکلی هنوز هست یا خیر.
چه راهکارهایی برای پیشگیری از رگباری زدن کنتاکتور وجود دارد؟
با رعایت چند مورد مهم می‌توانید با مشکل رگباری زدن کنتاکتور مواجه نشوید. رعایت این موارد از نظر تولید و اقتصادی به مراتب به صرفه تر می‌باشد. در ادامه به بیان این چندمورد خواهیم پرداخت.
انتخاب کنتاکتور مناسب
در این مقاله یه این موضوع اشاره کردیم که کنتاکتور مانند هر وسیله دیگر دارای یک عمر مفیدی است. انتخاب کنتاکتور با کیفیت ساخت بالا، باعث می‌شود که از این قطعه در طول مدت بیشتری استفاده کنیم و با مشکلاتی همانند رگباری زدن که از خرابی قطعات مانند هسته است، کمتر مواجه شویم. با اینکه استفاده از یک کنتاکتور با کیفیت از نظر هزینه بیشتر از دیگر کنتاکتور هاست، اما با تهیه یک کنتاکتور مناسب در ابتدا، احتمال رخ دادن مشکلاتی نظیر رگباری زدن کاهش پیدا می‌کند.
نصب درست کنتاکتور
یکی از مواردی که منجر به بروز رگباری زدن در کنتاکتور می‌شود، نصب غیر اصولی و نادرست کنتاکتور یا در محل نامناسب قراردادن آن است. برای جلوگیری کردن از بروز این خطا، حتما به وسیله یک متخصص فرآیند نصب آن باید انجام شود و محل نصب را با در نظر گرفتن شرایط محیطی، انتخاب کنید. عدم دقت به موارد گفته شده، می‌تواند منجر به آسیب به قطعات داخلی و کاش عمر مفید قطعه شود.
نظارت منظم بر عملکرد کنتاکتور
نظارت منظم به این معناست که در بازه های کوتاه مدت و متناوب از مواردی همانند سالم بودن اتصالات، تمیز بودن کنتاکت های شستی و عدم به وجود آمدن اتصال کوتاه در مدارات، اظمینان حاصل کنید. این نظارت باعث می‌شود مشکلاتی همانند رگباری زدن کنتاکتور کمتر رخ دهد و به سرعت در صورت بروز رفع شود.
نظارت بر عمکرد صحیح کنتاکتور
نتیجه گیری
رگباری زدن کنتاکتور، ناشی از حرکت نامنظم تیغه‌ها بین حالت‌های قطع و وصل است که می‌تواند به دلایل متعددی از جمله خرابی سیم‌پیچ، نوسانات ولتاژ، یا اتصالات نامناسب رخ دهد. با بررسی منظم عملکرد کنتاکتور، استفاده از تجهیزات باکیفیت، و نصب صحیح این قطعه، می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. در صورت بروز این اختلال، اقدامات لازم مانند تعمیر یا تعویض کنتاکتور باید به سرعت انجام شود تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری گردد و کارایی سیستم حفظ شود.