راهنمای کامل انتخاب کلید هوایی
کلید هوایی یا ACB به Air Circuit Breaker اشاره دارد. کنترل جرقه در زمان جدا شدن تیغه های حامل جریان، یکی از چالش های بریکرهای مختلف است. در این کلید از جریان هوای فشرده به منظور کنترل جرقه استفاده شده است. اگر برای یک مدار جریان بالا قصد انتخاب بریکر داشته باشید، کلید هوایی به کمک شما می آید. در این مقاله به بررسی پارامترهای مهم در انتخاب کلید هوایی می پردازیم. با توجه به محل استفاده از این بریکر (مدارات جریان بالا) انتخاب دقیق گزینه مناسب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با بکار بستن راهکارهای ارائه شده در این مقاله می توانید انتخاب مناسبی داشته باشید.
کلید هوایی چیست؟
به نوعی قطع کننده مدار که با استفاده از هوا قوس الکتریکی ایجاد شده در زمان باز شدن تیغه ها را کنترل می‌کند، کلید هوایی می‌گویند. برای محافظت کردن از مدارهای جریان بالا (بالاتر از 800 آمپر ) از این بریکر استفاده می‌شود. کلید هوایی یا ACB این قابلیت را دارد که در برابر خطاهای اتصال کوتاه و خطای اضافه جریان محافظت کند. این کلید به نسبت دیگر بریکر های مشابه مزیت های زیر را داراست:
- ظرفیت قطع بالا
- قطع کردن جریان های خطای بزرگ بدون تولید بخارات مضر یا گازها
- تشخیص سریع خطا و قطع مدار
- کنترل کردن انرژی قوس و کاهش آسیب کنتاکت ها در اثر قطع و وصل جریان
- عدم نیاز به نگهداری و تعویض روغن
- طراحی ساده
پارامترهای مهم در انتخاب کلید هوایی
عوامل متعددی مانند نوع بار، الزامات سیستم الکتریکی، دمای محیط و میزان جریان اتصال کوتاه را باید در نظر بگیرید. در ادامه به معرفی برخی از مهم ترین پارامترهای که در زمان انتخاب کلید هوایی مانند کلید های هیوندای، باید در نظر بگیرید می‌پردازیم:
وظیفه کلید هوایی در مدار
ابتدا باید تعیین کنید کلید هوایی به چه منظور مورد استفاده قرار می گیرد.برای انتخاب کلید هوایی مناسب، باید نوع بار و نیازهای حفاظتی مدنظر را بررسی کنید. به عنوان مثال، اگر هدف شما محافظت از سیم‌های رابط در برابر اضافه بار و جریان اتصال کوتاه است، کلید هوایی با تریپ حرارتی مغناطیسی که قابلیت حفاظت از کابل‌ها را دارد، گزینه مناسبی خواهد بود. در صورتی که نیاز به حفاظت از موتور در برابر اضافه بار، جریان اتصال کوتاه و قطع فاز دارید، باید کلید هوایی با قابلیت‌های ویژه برای حفاظت از موتور انتخاب شود. بنابراین، شناسایی وظیفه کلید در مدار و نوع بار، از عوامل مهم و تعیین‌کننده در انتخاب کلید هوایی به شمار می‌آیند.
نوع کاربری و روش نصب
در اینجا نوع کاربری به معنای کاربری بوده که قرار است برای حفاظت از از مدار از کلید هوایی استفاده شود. کلید های هوایی کاربردهای گوناگونی دارند که از جمله این کاربرد ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حفاظت از شبکه های فشار ضعیف و تابلوهای توزیع
- حفاظت از ماشین های الکتریکی و نیروگاه های مانند خازن ها، ژنراتور و ترانسفورماتورها
- دستگاه زمین خنثی (NGD) و سیستم اشتراک برق تا رنج 15 کیلو ولت
از جمله مهم ترین پارامتر ها در زمان انتخاب کلید هوایی پارس فانال، روش نصب آن است. کلید هوایی به دو صورت کشویی یا ثابت (فیکس) نصب می‌شود. از نوع کشویی در صنایع حساسی استفاده می‌شود که قطع مدار به علت خطا و اشکال، سبب به وجود آمدن خسارت های سنگین می‌شود. به عنوان مثال در صنایع مربوط به نفت گاز، چالش های جدی و خطرناکی را توقف عملکرد مدار هرچند کوتاه می‌تواند به وجود آورد. کلید های کشویی به راحتی قابل تعویض با نمونه سالم در ظرف چند دقیقه هستند. این در حالی است که زمان زیادی کلید های ثابت برای جایگزینی نیاز دارند. علاوه بر روش نصب گفته شده، از اهمیت بالایی توجه به ابعاد کلید در نظر گرفته شده داخل تابلو برق دارد.
جریان نامی
همانند سایر کلیدهای قطع کننده، جریان نامی کلید هوایی (ACB) باید با جریان مورد نیاز بار یا مدار مطابقت داشته باشد. به عبارت دیگر، محدوده تنظیم جریان کلید هوایی باید توانایی پوشش جریان بار را داشته باشد. برای مثال، اگر باری دارید که به طور معمول 800 آمپر مصرف می‌کند و در هنگام راه‌اندازی به 1200 آمپر می‌رسد، می‌توانید از کلید هوایی با جریان نامی 1000 آمپر و محدوده تنظیمی 800 تا 1200 آمپر استفاده کنید. اندازه و مشخصات کلید هوایی می‌تواند بر تجهیزات جانبی، شیوه نصب و عملکرد آن تأثیر بگذارد. برای مثال، کلیدهای هوایی بزرگتر ممکن است کنتاکت‌های کمکی بیشتری داشته باشند.
برای خرید کلید هوایی 1000 آمپر هیوندای با قیمت مناسب کلیک کنید.
ظرفیت قطع و ولتاژ عملیاتی نامی
ظرفیت قطع کلید هوایی نشان‌دهنده بیشترین جریان اتصال کوتاهی است که کلید می‌تواند بدون آسیب دیدن و به صورت ایمن قطع کند. ولتاژ عملیاتی نامی نیز حداکثر ولتاژی است که کلید می‌تواند بدون کاهش در ظرفیت قطع، در آن کار کند. هنگام انتخاب کلید هوایی، باید مدلی را برگزینید که ظرفیت قطع آن برابر یا بیشتر از جریان اتصال کوتاه احتمالی در محل نصب باشد. همچنین، ولتاژ عملیاتی نامی کلید باید برابر یا بیشتر از ولتاژ مدار باشد.
یکی از نکات مهم در انتخاب کلید هوایی ال اس، تأثیر تجهیزات حفاظتی بالادستی بر ظرفیت قطع آن است. برای مثال، اگر مدار شما دارای ولتاژ 400 ولت و جریان اتصال کوتاه 10 کیلوآمپر باشد، می‌توانید از کلیدی با ظرفیت قطع 10 کیلوآمپر در 400 ولت استفاده کنید. اما در صورتی که مدار ولتاژ 440 ولت داشته باشد و جریان اتصال کوتاه همچنان 10 کیلوآمپر باشد، بهتر است از کلیدی با ظرفیت قطع بالاتر، مانند 12 کیلوآمپر در 440 ولت، استفاده کنید. این موضوع به این دلیل است که ظرفیت قطع در ولتاژهای بالاتر کاهش می‌یابد.
علاوه بر این، اگر تجهیزات حفاظتی در بخش بالادستی مدار جریان اتصال کوتاه را به 5 کیلوآمپر محدود کنند، می‌توانید از کلید هوایی با ظرفیت قطع کمتر، مانند 6 کیلوآمپر در 400 ولت، استفاده کنید. این مثال‌ها اهمیت توجه به شرایط مدار و هماهنگی تجهیزات را در انتخاب کلید هوایی نشان می‌دهند.
الزامات ویژه
عملکردهای اضافی و ویژگی هایی که در یک پروژه ممکن است مورد نیاز باشد را قبل از انتخاب کلید هوایی تعیین کنید. به عنوان نمونه، اگر نیاز به کنترل و نظارت از راه دور دارید، باید یک کلید هوایی که بتواند با یک دستگاه ارتباطی خارجی ادغام شود یا از قابلیت ارتباط بهره مند باشد، انتخاب کنید. اگر به نمایش و اندازه گیری پارامترهای الکتریکی مدار مانند ولتاژ، انرژی، جریان، توان و … نیاز دارید، یک ACB که با یک دستگاه خارجی آن را بتوان اندازه گیری کزد یا قابلیت اندازه گیری کردن را داشته باشد انتخاب کنید.
تعیین نوع ETU
ACBها علاوه بر قطع و وصل مسیر جریان، توانایی محافظت از مدار در برابر برخی خطاهای الکتریکی را نیز دارند. تشخیص این خطاها بر عهده تریپ یونیت‌ها است. معمولاً کلیدهای هوایی به تریپ یونیت الکترونیکی مجهز هستند که به دلیل سرعت عملکرد بیشتر، توانایی تشخیص خطاهای متنوع‌تری را دارند. برخی از این تریپ یونیت‌ها دارای صفحه نمایش و تنظیمات دیجیتال هستند، در حالی که برخی دیگر از ولوم‌های آنالوگ برای تنظیم جریان‌های خطا استفاده می‌کنند. هنگام انتخاب کلید هوایی، لازم است به نوع خطاهایی که تریپ یونیت می‌تواند تشخیص دهد توجه داشته باشید. به‌عنوان مثال، اگر نیاز به حفاظت مدار در برابر خطای زمین دارید، تریپ یونیت کلید هوایی انتخاب‌شده باید این ویژگی را داشته باشد.
| مشخصع عملکرد | مفهوم | توضیح |
|---|---|---|
| L | Overload protection | محافظت در برابر خطای اضافه بار |
| S | Short-circuit protection (short-time delayed) | حفاظت از اتصال کوتاه با تاخیر زمانی کوتاه |
| I | Short-circuit protection (instantaneous) | محافظت از اتصال کوتاه آنی |
| N | Neutral conductor protection | محافظت نول |
| G | Ground-fault protection | حفاظت در برابرخطای زمین |
نتیچه گیری
کلید هوایی (ACB) یکی از ابزارهای کلیدی در حفاظت از مدارهای جریان بالا است که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، از جمله ظرفیت قطع بالا، تشخیص سریع خطا و طراحی ساده، انتخابی کارآمد برای صنایع مختلف به شمار می‌آید. هنگام انتخاب کلید هوایی، توجه به پارامترهایی مانند وظیفه آن در مدار، نوع کاربری، جریان نامی، ظرفیت قطع، ولتاژ عملیاتی، و الزامات ویژه ضروری است. با رعایت این موارد و استفاده از راهکارهای ارائه‌شده در این مقاله، می‌توانید گزینه‌ای متناسب با نیازهای مدار خود انتخاب کنید و از عملکرد مطمئن و ایمن سیستم الکتریکی خود اطمینان حاصل نمایید.